Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kent Akademisi, cilt.15, sa.1, ss.262-276, 2022 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada, İstanbul ve Çanakkale Boğazlarından geçen gemilerin tiplerine ve yıllara göre dağılımları, kılavuz alan gemilerin oranları,
kazalar ve gemilerin geçiş için bekleme süreleri incelenmiştir. Elde edilen bulgular, 2006-2020 yılları arasında İstanbul ve Çanakkale
Boğazlarından geçen gemi sayılarının tedrici olarak azaldığını göstermektedir. Gemi sayılarının aksine, her iki boğazdan da geçen gemilerin
toplam tonajları artmıştır. Gerek İstanbul gerekse Çanakkale Boğazı’ndan 2010 yılından sonra geçen 200 m’den büyük gemilerin sayısı
artarken, 500 GT’dan küçük gemilerin sayısı azalmıştır. İstanbul ve Çanakkale Boğazlarından geçişte, kılavuz alan gemilerin oranı, gemi
büyüklüğüyle artmıştır. Boyu 100 m’den küçük gemilerin ise çok azı kılavuzluk hizmeti alırken, İstanbul Boğazı’ndan geçen 200 m’den büyük
gemiler ile Çanakkale Boğazı’ndan geçen 300 m’den büyük gemilerin tamamı kılavuzluk hizmeti almıştır. İstanbul Boğazı’nda, 1 Mayıs 1982-
30 Haziran 1994 tarihleri arasını kapsayan dönemde 12,92 kaza yıl-1 meydana gelirken, 1 Temmuz 1994-31 Aralık 2003 arasını kapsayan
dönemde 12,33 kaza yıl-1 ve 1 Ocak 2004-31 Aralık 2019 tarihleri arasını kapsayan dönemde 7 kaza yıl-1 meydana gelmiştir. Çanakkale
Boğazı’nda meydana gelen gemi kazalarının sayısı da az da olsa son dönemlerde azalma göstermiştir. Boğaz geçişi için gemilerin bekleme
süresi 2010-2019 yılları arasında ortalama; İstanbul Boğazı için 13,9 saat, Çanakkale Boğazı için ise 5,4 saat olarak belirlenmiştir. Bekleme
süresi son 10 yıl içerisinde İstanbul Boğazı’nda önemli bir değişiklik göstermezken, Çanakkale Boğazında son yıllarda yaklaşık iki saat artmıştır.