KADIN DOĞUM UZMANI HEKİMLERİNİN TERATOJENİTE DANIŞMANLIĞI HAKKINDAKİ KİŞİSEL TERCİH VE TECRÜBELERİ

Savran M., Sezik M., Zayim N., Aşcı H.

Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, cilt.27, sa.4, ss.535-540, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

Teratojenite Bilgi Servisleri, gebelik sırasında ilaç maruziyetine bağlı riski değerlendiren birimlerdir. Ancak ülkemizde henüz az sayıda olmaları nedeniyle bu değerlendirme çoğunlukla kadın doğum uzmanı hekimler tarafından yapılır. Mevcut kesitsel anket çalışması, Göller Bölgesi ve Antalya’da çalışan kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarının teratojenite danışmanlığı konusundaki tercih ve tecrübelerini değerlendirmeyi amaçlamıştır. Ankete katılan 103 hekimden soruların tamamını cevaplayan 97 katılımcının anket formları değerlendirilmiştir. Katılımcıların %64’ü kadın olan tüm grubun ortalama yaş ve mesleki deneyimlerinin sırasıyla 41,1 + 8,7 ve 14,5 + 8,5 yıl olarak saptanmıştır. Katılımcıların büyük çoğunluğu kamuya ait üçüncü basamak sağlık kuruluşunda çalışıyorken (%36,1), kamuya ait ikinci basamakta, özel hastanede ve kendine ait özel poliklinikte çalışanların oranları %29,9, %30,9 ve %3,1 olarak sıralanmıştır. Hekimlerin yarıdan fazlası (%53,6) günde 20 ve üzeri gebe muayene ettiğini belirtirken, teratojenite risk danışmanlığı yapma sıklıkları %36,1’inde ayda en az 1, %32’inde her hafta ve %26,8’inde her gün şeklinde ifade edilmiştir. Teratojenite danışmanlığı sırasında kullanılan kaynaklar internet (%77,3), kitaplar (%70,1), meslektaşlar (%34) ve olgu sunumları (%16,5) olarak sıralanmıştır. Hekimlerin %87,4’ü bu kaynakları yılda birkaç kereden fazla, geri kalanı da yılda birkaç kereden az kullandıklarını belirtmiştir. En sık danışmanlık verilen ilaç grupları antibiyotikler (%69,1), analjezikler (%45,4), antidepresanlar (%26,8) ve antiepileptikler (%17,5) olarak ifade edilmiştir. Son 5 yılda teratojenite danışmanlığı ile ilgili eğitim alan hekim sayısı kısıtlıdır (%9,3). Hekimlerin %79,4’u ileri danışmanlık için hastalarını bir perinataloji uzmanına yönlendirirken, tıbbi farmakolji uzmanı veya teratojenite bilgi servislerine (TBS) yönlendirme oranı %14,4 düzeyinde kalmıştır Teratojenite danışmanlığı gebelik ve kullanılan ilaca ait detaylı öyküye hakim olmayı, güncel ve detaylı bir literatür taramasını ve hastanın ilaca bağlı risk artışını tam olarak anladığından emin olmayı gerektiren bir süreçtir. Devam eden gebeliklerin takibi ise, ilaca ilişkin önemli epidemiyolojik bilgiler sağlayabilir. Mevcut anket verilerinin nitel yöntemlerle detaylandırılması konuyla ilgili daha kapsamlı bilgi sağlayacaktır.