Bu makalede Stadiasmus Patarensis’te (SP) geçen yollar, yerleşimler ve teritoryumlar arasındaki ilişkilere yönelik bazı hususlar tartışılmaktadır. SP’nin bir seyahat kılavuzu olamayacağını ve sadece, neredeyse bütün büyük ve bazı küçük yerleşimler arasında tamir edilen, yeniden yapılan ya da mevcut haldeki yolların (viae) uzunluklarının verildiği, fakat rotaları (itinera) gösterme amacı taşımayan bir liste olduğunu kabul eden yazar şunları önermektedir: 1) Yerleşimler arasındaki yolların mesafeleri yerleşim merkezlerinden ya da merkez sınırlarından ölçülmüş ve anıtta da o şekilde verilmiştir. 2) Yerleşimlerin teritoryumları SP’de dikkate alınmıştır. 3) SP’de adı geçen tüm yerleşimler, statü bakımından her zaman belirlenemese de bağımsız bir yapıya sahiptir. Bu üç öneri üç başlıkla açıklanmaktadır.
I. Prepozisyonlar (edatlar) ve artikeller: SP’de kullanılan prepozisyonlar (δι?, ε?ς ve ?π?) ve artikellerin kullanımındaki belli özellikler metni coğrafi olarak kavramada önem arz etmektedir. Bu bağlamda yazar, artikellerin bölge isimlerinde (B yüzü sat. 37: Κ?δοπα τ?ς Μυλι?δος, C yüzü sat. 8: ?τταλε?α τ?ς Παμφυλ?ας, C yüzü sat. 28: ?ν τ?ι ?σ?αι, C yüzü sat. 29: ?ν τ?ι ?πικαλ...) ve doğal olu­şumlarda (B sat. 30–31: δι? το? π[εδ?]ου ... δι? δ? τ?ς ?ρειν?ς) kullanıldığına dikkat çekmektedir. Δι? prepozisyonu alıp, artikelle verilen diğer isimlerin doğal oluşumlara (örn. ovalık alan, dağlık alan) ve dağa (örn. Masikytos), artikel almayan isimlerin ise (Trimilinda, Plata..., Kollyba, Kandyba, Rhodiapolis ve Madamyssos) bağımsız yerlere ait olduğunu belirtmekte, bu yerleşimlerin δι? ile gösterilmesinin nedenini de yolun yerleşimin içine girmeden teritoryumundan geçmesiyle açıklamaktadır. Bu durumda yazar, yolların ε?ς alan yerleşimlere girdiğini ve bu yolların ölçülerinin kentin merkez sınırlarından itibaren alındığını savlamaktadır.
II. Mesafeler ve yerleşimler: SP’nin bir seyahat rehberi gibi bir amacının olmadığı ve sadece yol öl­çülerinin resmi bir sunumu olduğu kabul edilerek, verilen ölçülerin özenli olduğu ve yolların doğrudan ilgili yerleşimlerden çıkıp diğer yerleşimin içine ulaştığı belirtilmektedir. Phellos – Kyaneai – Myra yolları ile Rhodiapolis ve Madamyssos arazilerinden geçerek giden Korydalla – Akalissos yolu bu tez için örnek olarak kullanılmaktadır. Bu örnekler uyarınca, Phellos’tan çıkan yolun Kyaneai kentine gitmeyip hemen güneyindeki ovadan ilerleyerek Myra’ya gitmiş olması, SP’te belirtilen yol ölçülerinin veriliş sistematiği açısından uyumsuz olmaktadır. Çünkü böyle bir durumda, yol Kyane­ai teritoryumundan geçecek olduğu için Kyaneai’ın δι? prepozisyonu ile verilmiş bir ara yerleşim olarak görünmesi gerekecekti. Bunun böyle olması gerektiği, Korydalla’dan çıkıp Akalissos’a ilerleyen ve Rhodiapolis’in hemen doğusundaki ovadan geçmesi gereken yolun δι? ?οδ?ας π?λεως κα? Μα­δαμυσσο? olarak verilmesinden anlaşılmaktadır. Çünkü bu yol Rhodiapolis’e uğramadan kentin te­ritoryumundan geçmektedir. Böylelikle yazıttaki δι? ve ε?ς prepozisyonlarının kullanım farkı daha belirgin bir şekilde görülebilmektedir.
III. Yerleşimlerin statüleri ve teritoryumları: SP’te geçen yerleşimlerin hepsinde bağımsız bir yapıya sahip olduğu gerek yukarıdaki tartışmalardan gerekse bazı yerleşimlerin verilmemiş olmasından anlaşılabilmektedir. Bunun yanı sıra Kitanaura’nın Termessos’a bağlı verilmesi de özerkliklerin dikkate alınmış olmasına bir örnektir. SP’nin aynı teritoryum içerisinde bulunan herhangi iki nokta arasında hiç yol vermemesi de bu durumla ilişkilidir. Bu duruma aykırı görülebilecek tek yol bilgisi Sidyma ve Kalaba(n)tia arasında gösterilen yoldur. Fakat bu yol bilgisinin gözden geçirilmesi gereken önemli hususları vardır: 1- Yazıttaki Kalaba(n)tia tamamlaması kesin değildir; 2- Eğer Kalaba(n)tia tamamlaması doğru ise, SP’nin sistematiğine göre Kalaba(n)tia’nın statüsünün bağımsız bir yapıya sahip olması beklenir; 3- Kalabatia’nın Sancaklı Limanı’ndaki lokalizasyonu kesin değildir, çünkü Sancaklı limanından Kalabatia’ya ilişkin kesin bir veri olmamakla birlikte, Sancaklı limanının İ.S. 2.–3. yüzyıllarda Sidyma’ya ait bir liman olduğu kesindir; 4- Sidyma – Kalaba(n)tia arasında verilen mesafe SP’de 24 stadia (4,5) km iken, Sidyma ve Sancaklı limanı arasındaki gerçek mesafe 7–8 km’dir. Sonuç olarak, yollar, yerleşimler ve teritoryumlar arasındaki ilişkiler devam eden yüzey araştırmaları açısından oldukça önemlidir.