TÜRKİYE’NİN DENİZCİLİK FİLOSUNDA YABANCI BAYRAK TAŞIMA ORANININ DÜNYA ÖLÇEĞİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ


Creative Commons License

Balık İ.

Mersin Üniversitesi Denizcilik ve Lojistik Araştırmaları Dergisi, cilt.5, sa.2, ss.80-98, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışma ile Türkiye'nin deniz ticaret filosunda yabancı bayrak taşıyan gemi oranının belirlenmesi ve diğer ülkelerdeki oranlar ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırmanın, Türkiye’nin deniz ticaret filosuna ilişkin 2003-2010 yılları arası verileri Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, 2011-2021 yılları arası verileri Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı istatistiklerinden alınmıştır. Ülkelerin 2022 yılı deniz ticaret filosu verileri ise Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı veri tabanından elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye'nin deniz ticaret filosunda (1000 GT ve üzeri) yabancı bayrak taşıma oranı 2003'ten 2021'e kadar düzenli şekilde artmıştır. Filoda yer alan gemilerin kolay bayrak ülkelerinin bayrağını taşımaya olan yönelimlerinin önlenmesi için 1999 yılında çıkarılan Türk Uluslararası Gemi Sicili (TUGS) Kanunu ile uygulamaya giren ikinci sicilin beklenen faydayı göstermediği tespit edilmiştir. Türkiye’nin 2022 yılı deniz ticaret filosunda yabancı bayrak taşıyan gemilerin (taşıma kapasitesi) oranı, dünya ortalamasından ve dünyadaki en büyük denizcilik filosuna sahip ilk 35 ülkenin ortalamasından daha yüksektir. Yabancı bayrak taşıyan Türk sahipli gemilerin oranı, dünyanın en büyük ticari gemi taşıma kapasitesine sahip ilk beş ülkesinden Yunanistan ve Japonya ile benzerlik gösterirken, Çin, Singapur ve Hong Kong’dan daha yüksektir. Bu ülkelerin yanı sıra Avrupa ülkelerinden Monaco, İsviçre, Almanya ve İngiltere’nin, Arap yarımadası ülkelerinden Umman, BAE (Birleşik Arap Emirlikleri) ve Katar’ın Türkiye’ye göre daha fazla gemisi yabancı bayrak taşımaktadır.