Akademik Veri Yönetim Sistemi
23. pEDİATRİ GÜNLERİ, İzmir, Türkiye, 14 - 16 Eylül 2022, ss.23
Giriş: Çalışmamızda, COVID-19 pandemisinin büyüme hormonu eksikliği (BHE) olan hastalar
üzerine etkilerinin araştırılması amacıyla, pandemi döneminin pandemi öncesi dönem ile
karşılaştırılması amaçlandı.
Yöntem: Akdeniz Üniversitesi Çocuk Endokrinolojisi kliniğinde BHE tanısıyla takip edilen
rekombinant büyüme hormonu (rhGH) tedavisi alan hasta 61 olgu retrospektif olarak
değerlendirildi. Türkiyede COVID-19 vakalarının görülmeye başlandığı 01.03.2020 tarih
baz alınarak, 01.03.2019 – 01.03.2020 tarihleri arası pandemi öncesi dönem, 01.03.2020
– 01.03.2021 tarihleri arası bir yıllık süreç de pandemi dönemi olarak değerlendirildi.
Antropometrik ölçümler, obezite oranları ve insülin direnci düzeyleri karşılaştırıldı.
Bulgular: Olguların son kontrolde yaşları ortalama 12.1 ± 3.40 yıldı. Olguların 24’ü (% 39.3)
ve 35’i (% 60.7) erkekti. Pandemi öncesi dönemde boy standart deviasyon skoru (SDS)
medyan -1.14 (1.36) iken; pandemi döneminde medyan -1.7 (1.89) görüldü (P=<0.001). Vücut
kitle indeksi (VKİ), VKİ SDS, fazla tartısı olan olgu oranı benzerdi ve iki dönemde de obez
olgu yoktu. Olguların pandemi öncesi dönemde açlık glukozu ortalama 83.8 ± 2.22 mg/dL,
insülin düzeyi medyan 13.3 (18.6) uU/ml iken, pandemi döneminde açlık glukozu ortalama
88.2 ± 5.76 mg/dL, insülin düzeyi medyan 17 (6.3) uU7ml olarak görüldü (p<0.001; p<0.001).
İnsülin direnci seviyesini değerlendirmek amacıyla bakılan HOMA-IR düzeyi de; pandemi
öncesi dönemde medyan 2.76 (3.45) ve pandemi döneminde medyan 3.2 (2.12) hesaplandı
(p<0.001). Tiroid fonksiyon testleri pandemi öncesi ve sonrası dönemde benzerdi.
Tartışma ve Sonuç: COVID-19 pandemisi döneminde BHE eksikliği nedeniyle rhGH tedavisi
alan olgularda, pandemi öncesi döneme göre boy SDS kaybı ve insülin direnci artışı görüldü.
Pandemi süresince izolasyon önlemleri kapsamında uygulanan kısıtlılıkların sedanter yaşamı
tetiklemesinin, stres ve sosyal izolasyonun tedavi uyumunu azaltmasının bu duruma neden
olmuş olabileceği düşünüldü.
Anahtar Kelimeler: Büyüme Hormonu, İnsülin Direnci, Covid 19