Müzikte İlerleme, Gelişme ve Evrim Kanonlarına Kültürel Görecelikten Bir Bakış


Creative Commons License

Adızel B. F.

2. ULUSLARARASI KÜLTÜR, SANAT VE TOPLUM SEMPOZYUMU, Van, Türkiye, 28 Eylül - 30 Ekim 2022, ss.358-368

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Van
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.358-368
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kanonlar egemen ideolojilerin yansımaları olarak çeşitli işlevlere sahip olabilmekle birlikte müziğinilerlemesi, gelişmesi ya da evrimine dair çok sayıdakanona hem görsel ve yazılı medyada hem dealanyazındarastlamakmümkündür. Bukanonlarınanagöstergesi müziğin beklendik yönde değişimi ikendeğişimin yönü sosyal/kültürel evrimin gerektirdiğibiçimde batı müziğine benzemektir. Müziğinevrenselliği, evrimi, ileri müzik teknikleri, gelişmişmüzik, çok sesliliğin tek seslilikten üstünlüğü, müzikteçağdaşlaşmanın toplumu ileri götüreceği gibisöylemler; müzikte ilerleme, gelişme ve evrimkanonlarından bazıları olup bu kanonlar alanyazıniçerisinde yeniden üretilerek varlıklarını korumaktadır.Bu çalışmada müzikte ilerleme, gelişme ve evrimkanonlarının oluşumu ve ideolojik işlevlerine ilişkinsosyolojik, antropolojik ve tarihsel arka planlarıincelenerek, kültürel görecelik perspektifi ile ilgilikanonlar üzerinden müzikte sosyal evrimciliğe ilişkinbir eleştirel söylem analizi yapılması amaçlanmıştır.Müzikte ilerleme, gelişme ve evrim kanonlarınıeleştirelbirbakışısıylaelealmakiçinöncelikledoğabilimlerinin yöntem felsefesi krizi ve sosyal bilimlerdeortaya çıkan pozitivizm eleştirilerinin etkisiyleetnomüzikolojinin dönüşümünden bahsedilmiştir.Daha sonra bu kanonlar kültürel görecelik kuramıışığındaeleştirelbirbakışaçısıyladeğerlendirilmiştir.

Although canons may have various functions as thereflections of dominant ideologyit is possible to comeacross many canons related to the progression,development or evolution of the music in both visual andwritten media and also in literature. While the mainindicator of these canons is the change of music in theexpecteddirection,thedirectionofthechangeissimilartothe western music, as the social/cultural evolutionrequires.Discoursessuchastheuniversalityandevolutionof music, progression in musical techniques, thesuperiorityofpolyphonyoverhomophony,aresomeofthe progression, development and evolution canons in music,and these canons preserve their existence by beingreproduced in the literature. In this study, the aim is toexamine the sociological, anthropological and historicalbackgrounds related to the formation and ideologicalfunctions of the progression, development and evolutioncanons in music, and to conduct a critical discourseanalysis related to the social evolutionism in musicthrough the canons related to the cultural relativism perspective. In ordeto discusthprogression,developmentandevolutioncanonsinmusicwithacritical poinof view, firsof all, thtransformation of ethnomusicology is mentioned with the effect of method philosophy crisis in natural sciences and the positivismcritics that emerged in the social sciences. Afterwards,these canons are evaluated with a critical point of view inthelightofculturalrelativism