Çok boyutlu ve stratejik niteliğe sahip Azerbaycan ve Türkiye ilişkileri, ortak tarihi geçmiş ve kültüre dayanarak ilerlemekte ve gelişmektedir. Birçok alanda yakınlık ve benzerlik içerisinde bulunan iki devlet, günümüzde başkanlık sistemiyle yönetilmektedir. Çalışma, Azerbaycan’ın başkanlık sistemi ile Türkiye’nin başkanlık sisteminin benzer yapılarda olup olmadığı sorusu temelinde şekillenmiştir. Çalışmada ayrıca bir yan soru olarak literatürde “Türk Tipi Başkanlık Sistemi” olarak anılan modelin ilk kez 2017’de Türkiye’de gerçekleşen halkoylamasıyla ortaya çıkıp çıkmadığı da tartışılmıştır. Çalışmada ilk olarak, konuyla ilgili hukuki metinler ile birincil ve ikincil nitelikteki kaynaklar incelenerek Azerbaycan ve Türkiye’nin siyasi modelleri ortaya çıkartılmıştır. Sonrasında Azerbaycan ve Türkiye’nin hükûmet sistemleri arasındaki benzerlikler ve farklılar tespit edilerek ortaya koyulmuştur. Çalışmayla birlikte her iki ülkenin de siyasi sistemlerinde güçlü yürütme anlayışı esas alınarak Cumhurbaşkanının kilit rolde ve önemli yetkilere sahip olduğu görülmüştür. Bununla birlikte iki ülkenin hükûmet sistemlerinin tümüyle birbirinin aynısı olarak görülmesine engel olan bazı kurum ve yetki farklılıkları da tespit edilmiştir. Türkiye’de uygulanan başkanlık modelini betimlemek için kullanılan “Türk Tipi Başkanlık Sistemi” kavramı açısından ise söz konusu modelin temel karakterinin Türkiye’den önce Azerbaycan’da benimsendiği görülmüştür.
Azerbaijan and Turkiye relations, which are multidimensional and strategic, are progressing and developing based on their common history and culture. The two states, which are close and similar in many areas, are today governed by the presidential system. The study was designed to investigate the structural similarities between the presidential systems of Azerbaijan and Turkiye. Within the confines of this study, an ancillary inquiry was also addressed regarding the origins of the model commonly known as the “Turkish Type Presidential System” in scholarly literature. Specifically, it was examined whether this model first materialized during the 2017 referendum. The study commenced by examining legal texts and primary and secondary sources pertaining to the subject, in order to reveal the political models of Azerbaijan and Turkiye. Subsequently, an analysis was conducted to identify and elucidate the commonalities and disparities between the governmental frameworks of Azerbaijan and Turkiye. The study reveals that the president plays a pivotal role and possesses significant powers, reflecting the concept of a robust executive within the political frameworks of both nations. Nevertheless, certain disparities in institutions and authorities have been observed, which preclude the characterization of the government systems in the two countries as entirely identical. In terms of the concept of “Turkish Type Presidential System” used to describe the presidential model implemented in Turkiye, it has been observed that the fundamental characteristics of the model in question was adopted in Azerbaijan before Turkiye.
