Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, cilt.2, sa.22, ss.927-950, 2022 (ESCI)
İnsanlar, tarihin ilk dönemlerinden itibaren farklı kültür ve medeniyetleri tanımak, ya da kendi kültür ve medeniyetini tanıtmak için başkalarıyla iletişime geçme gereği duymuşlardır. Başkalarıyla iletişim ihtiyacı, dil öğrenimi esnasında elde edilen, konuşma, okuma ve yazma gibi dil becerilerinin gelişmesi ile sağlanabilir. Dil öğrenimi gereksinimini gidermek için, direkt, doğal, işitsel-dilsel, bilişsel…vb. birçok yöntem geliştirilmiştir. Bu yöntemlerden biri de dilbilgisi-çeviri yöntemidir. Dil öğreniminde dilbilgisi-çeviri yöntemini benimseyenler, öğretmek istedikleri hedef dilden metinler seçerek öğrencilerinin dil becerilerinin gelişmesine çalışmaktadırlar. Bu çalışmada hutbeler, Ḳus b. Sâide’nin meşhur hutbesi bağlamında ele alınmaktadır. İçerdikleri zengin dil malzemesi nedeniyle de dilbilgisi-çeviryöntemi için en uygun metinler olmaları gerektiği konu edinilmektedir. Belirtilen konu üzerinden hutbelerin, zengin Arap dili malzemesi içerdiklerini ve Arap dili öğreniminde dilbilgisi-çeviri yöntemini kullananlar için metin seçiminin hutbelerden de yapılabileceğini vurgulamayı amaçlamaktadır. Söz konusu çalışma, giriş ve iki başlığı kapsamakta olup, girişte hutbelerin zengin dil malzemesi içeren seçkin metinler olduğu tartışılmıştır. Bu bağlamda ülkemizde hutbe ve hatip kavramları üzerinden literatür çalışması yapılarak bazı çalışmaların analizlerine yer verilmiştir. Ḳus b. Sâide’nin biyografisi ve onun Hz. Muhammed’le olan bağlantısına değinilerek söz konusu hutbenin metni makaleye alınıp Türkçeye çevrilmiştir. Hutbenin içerdiği dil malzemesi tespit edilerek belagat unsurları ve gramer çeşitliliği şeklinde tasnif edilmiştir. Hutbeden random yöntemi ile sarf ilmi, nahiv ilmi ve belagate dair örnek ifadeler seçilmiştir. Seçilen örnek ifadeler üzerinden hutbelerin, Arap dili öğreniminde dilbilgisi-çeviri yöntemi açısından nasıl kullanılacağı tartışılmıştır. Bu makalede konu ve kapsam çerçevesine alınan tartışmalar betimleme yöntemi ile sunulmuştur. Söz konusu örnek hutbe üzerinden yapılan analizlere göre hutbelerin belagat ve gramer unsurları açısından oldukça zengin olduğu görülmüştür. Dil öğreniminde dilbilgisi-çeviri yöntemi kullanan öğreticilerin, örnek metinlerini hutbelerden seçmelerinin doğru bir seçim olacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Since the first periods of history, people have felt the need to communicate with others to get to know different cultures and civilizations or to promote their own culture and society. The need for communication with others can be met by developing language skills, such as speaking, reading, and writing, acquired during language learning. To meet the language learning needs, direct, natural, auditory-linguistic, cognitive…etc. Many methods have been developed. One of the methods that people have created for language learning is the grammar-translation method. Those who adopted the grammar-translation method in language learning tried to improve the students’ language skills by choosing texts from the target language they wanted to teach. In this study, sermons, Ḳus b. Saida’s is discussed in the context of a famous sermon. Due to their rich language material, it is discussed that they should be the most relevant texts for the grammar-translation method. It aims to emphasize that the sermons contain rich Arabic language material and that the text selection can also be made from the sermons for those who use the grammar-translation method in learning the Arabic language. The aforementioned study covers the introduction and two titles, and it is discussed that the sermons are distinguished texts containing rich language material. In this context, a literature study was conducted on the concepts of khutbah and orator in our country, and analyzes of some studies were included. Ḳus b. Saida’s biography and his connection with Muhammad (pbuh) are mentioned. The text of the said sermon was taken into the article and translated into Turkish. The language material contained in the sermon was determined and classified as rhetoric elements and grammatical diversity. Sample expressions on the science of morphology, syntax, and rhetoric were selected from the sermon with the random method. It has been discussed how the sermons will be used in terms of the method in learning the Arabic language through selected sample expressions. In this article, the discussions within the framework of the subject and scope are presented with the descriptive method. According to the analyzes made on the sample sermon in question, it has been seen that the sermons are pretty rich in terms of rhetoric and grammatical elements. It has been concluded that it would be the right choice for the teachers who use the grammar-translation method in language learning to choose their sample texts from the sermons.