Research Information System
100.yıl Çalıştayı, Adana, Turkey, 18 - 20 March 2011, pp.1, (Full Text)
Mısır bitkisinde zararlı bugüne kadar çesitli fungal, bakterial ve viral hastalık etmenleri saptanmıstır. Bu hastalık etmenleri içerisinde de kimyasal mücadelesi olmamasından dolayı virüs hastalıklarının yeri oldukça önemlidir. Mısır bitkisine 40’dan fazla virüs ekonomik anlamda zarar vermektedir. Bunlara ek olarak virüs benzeri simtom olusturan spiroplasma (Spiroplasma kunkelii) ve fitoplasma (Maize Bushy Stunt) hastalıkları da mısırda zarar olusturmaktadır. Mısırlara zarar veren virüsler ile spiroplasma ve fitoplasma grubuna dahil olan patojenlerin, zararları, yayılmaları ve vektörleri, bölgelere göre degismektedir. Bir bölgede zararlı olan bu hastalık etmenleri diger bir bölgede zararlı olmayabilirler. Mısır bitkisinde en yaygın olarak görülen virüs ve benzeri hastalıklar içinde Maize Dwarf Mosaic Virüs (MDMV) ilk sırada yer almaktadır, bunu Maize Mosaic Virus (MMV), Maize Stripe Virus (MSpV) Maize Chlorotic Mottle Virüs (MCMV), Maize White Line Mosaic Virus (MWLMV), Barley Yellow Dwarf (BYDV) takip etmekte, bunun yanında Sugarcane Mosaic Virus (SCMV), ve Johnson Grass Mosaic Virus (JGMV) ‘de önemli virüs hastalıkları arasında yer almaktadır. Bunlara ek olarak Corn Stunt Spiroplasma (CSS) ve Maize Bushy Stunt ‘da ciddi problemler yaratan fitoplasma hastalıklarıdır Ülkemizde mısır virüsleri ile yapılan çalısmalarda MDMV, MMV, MSpV, BYDV (Fidan ve Yılmaz 2004) , SCMV, JGMV( İlbagı ve ark 2006) ‘ün mısır ekim alanlarında sorunlara neden olduğu belirlenmistir. Yine ülkemizde Corn Stunt Spiroplasma (CSS) benzeri simptomların görüldüğü Akdeniz ve Ege bölgesi mısır ekim alanlarında spiroplasma etmeninin ülkemizde varlıgından söz edilmis olmasına karsın yapılan çalısmalarda bu belirtilerin CSS’dan degil abiyotik faktörlerden meydana geldiği belirlenmistir. (Fidan ve Yılmaz 2004). MDMV, ülkemizde ve dünyada mısır üretim alanlarında görülen en yaygın virüs olup birkaç yaprakbiti (aphid) türüyle mekanik olarak ve mısır tohumlarıyla tasınabilmektedir. MDMV’ nün MDMV-A, C, D, E, F olarak bilinen farklı ırkları bilinmektedir. Hastalık mısır bitkilerinde genel bodurluk, sarılık ve yapraklarda mozaik, ileri dönemlerde yaprak uçlarından baslayan morarma seklinde kendini gösterir.