Türk Basınına Göre Geçici Irak Hükümet Konseyi'nin Oluşum Sürecinde Irak Türkmenleri ve Türkiye

Yigit A.

GAZI AKADEMIK BAKIS-GAZI ACADEMIC VIEW, cilt.14, sa.28 (Yaz 2021), ss.67-91, 2021 (ESCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 14 Sayı: 28 (Yaz 2021)
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: GAZI AKADEMIK BAKIS-GAZI ACADEMIC VIEW
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.67-91
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ABD ve Koalisyon Güçleri, 2003 Irak Savaşı’nda, savaşa girmeme kararı alan Türkiye’nin yerine Iraklı muhalif gruplarla birlikte hareket etmiştir. Ancak bunlardan biri olan Türkmenler, ABD-Türkiye müzakerelerinin sürdüğü dönemde sürekli dikkate alınan bir unsur olmasına karşın 1 Mart Tezkeresi’nin reddinden sonra gözardı edilmeye başlanmışlardır. Bunun en önemli göstergelerinden biri savaşın ardından oluşturulan Geçici Irak Hükümet Konseyi (GIHK)’dir. Gerek bu konseyin oluşumu gerekse Irak’ın ilk kabinesinin kuruluşu esnasında Türkmenler ne nüfuslarıyla orantılı bir şekilde temsil edilmişler ne de yönetimde etkin olabilecek konumlara getirilmişlerdir. Bu çerçevede, Türk basınından ve konu ile ilgili kaynaklardan yararlanılarak 2003 Irak Savaşı öncesinde, savaş sırasında ve Irak’ın yeniden yapılandırılması sürecinde Irak Türkmenlerinin durumu, tutumu ve davranışları incelenecek başlıca konular olacaktır. Bu açıdan süreç içerisinde yaşanan Londra, Selahattin, Ankara, Nasıriye, Bağdat Toplantıları ve GIHK ile Irak Kabinesi’nin oluşumu gibi gelişmeler Türkmenler açısından değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: ABD, Irak, Türkmenler, Türkiye, Geçici Irak Hükümet Konseyi (GIHK)

In the 2003 Iraq war the US and Coalition Forces acted together with opposition groups, instead of with Turkey, which had decided not to become involved in the war. However, one of the opposition groups were the Turkmen and they continued to be a factor taken into account during the period of continuous negotiations between the USA and Turkey, although they began to be ignored after the March 1 Motion rejection. One of the most important indicators of this was the Interim Iraqi Governing Council (IGC), which was formed after the war. During the formation of this council and the first cabinet of Iraq, the Turkmen were neither represented in proportion to their populations, nor were they brought into positions where they would be effective in terms of the administration. Within this context, the situation, attitude and behavior of the Iraqi Turkmen are the main topics to be examined prior to the 2003 Iraq War, during the war and during the reconstruction of Iraq, employing the Turkish press and related sources. In this context, events such as the London, Selahattin, Ankara, Nasiriye and Baghdad Meetings, the IGC and the formation of the Iraqi Cabinet are here evaluated in relation to the Turkmen.

Key Words: ABD, Iraq, Turkmen, Turkey, Interim Iraqi Governing Council (IGC)