Akademik Veri Yönetim Sistemi
Turan Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergi, cilt.17, sa.68, ss.156-174, 2025 (Hakemli Dergi)
İnsan kültürünü oluşturan ve toplumların günlük gereksinimlerinden doğan totem kavramı insan yaşamını düzenleyen ilk kurallar olarak görülebilir. Totemik imgeler, toplumsal ve dini niteliklerin bir aradalığını ilgilendirmektedir. Totem düşüncesi özellikle Avustralya ve Amerika kıtasında etkili bir imgedir. Dolayısıyla totemik temsiller, fiziksel ve ahlaki bir güç olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu araştırmada, totem kavramının günümüz sanatını nasıl etkilediği üzerinde durulmaktadır. Sanatçıların yapıtları totem kavramını; toplumsal düzenin sağlanmasında tabu kavramı ile birlikte değerlendirerek ortak bir alan kuran Sigmund Freud, kutsalın kolektif kökeni olarak değerlendiren Emile Durkheim ve insanın bilincine yerleşen olguları daha derinde yatan kolektif bilinçdışı bellek ile açıklayan Carl Gustav Jung’un kuramları ile açıklanmaktadır. Günümüz sanatçılarının pratiklerinde bir temsil biçimi olarak karşılaştığımız totem kavramı, sosyolojik ve psikolojik bağlamda kolektif belleğin özünü oluşturmaktadır. En küçük sosyal kurum olan evlilik, aile, akrabalar ve arkadaşlar gibi olguları düzenlemekte ve kolektif bilinç dışı belleğe yerleşmiş olguları taşımaktadır. Sonuç olarak totem kavramını bir bütün olarak toplumun var olabilmesi için bireyin bilinci ile ilişkili olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Heykel, Totem, Tabu, Kimlik, Bellek, Aidiyet, Temsil.