Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. Uluslararası Eskişehir Pişmiş Toprak Sempozyumu, Eskişehir, Türkiye, 16 Eylül - 02 Ekim 2011, ss.401-418
ÖZET
İnsanoğlunun seramiği ilk ortaya koyuşundaki ana neden, elbette bunu bir sanat nesnesi olarak ele alması değildi. İlk olarak insanoğlu günlük hayatını kolaylaştıran kilden yapılmış kap-kacak formlarını zaman içinde pişirmeyi ve sırlamayı keşfetti. Bu süreçte farklı coğrafyalara bağlı olarak pek çok uygulama aşamaları tecrübe edilmiştir.
Kil sırlarının tarihsel gelişimi incelendiğinde Uzakdoğu ve Amerika’da çok yaygın olarak kullanıldığı görülmüştür. Eski Çin sırlarının en güzel örneklerinden bazıları yapılarında ağırlıklı olarak kil bulunduran sırlardır. Temmoku genel ismiyle bilinen koyu kahveden ayna siyahına kadar çeşitli tonlara sahip yüksek demir içerikli sırlar, tavşan kürkü, yağ lekesi, keklik tüyü, cennet meyvesi gibi sırlardaki etkilerine göre özel isimlerle adlandırılmışlardır.
Amerika’da stoneware çanak, kupa, sürahi gibi kullanım eşyası yapan çömlekçilerin kullandığı kil sırları, Albany kilinden yapılmış sırlardır. 19. Yüzyılda Amerika’da kullanılan toprak eşyalarda yaygınlaşan kil sırları, tuz sırlı bünyelerin iç kısımlarında da kullanılmıştır. Bu ürünlerin iç kısımlarında görülen kahverengi - siyah renk, Albany kil sırının etkisiyle sağlanmıştır.
Çanaklı Köyü Neolitik Çağdan beri önemli geleneksel çömlek üretim merkezlerinden biri olmuştur. Burdur ili, Ağlasun ilçesine bağlı Çanaklı (eski adıyla Mamak) köyü, Sagalassos’un güneyinde Antik Pisidya bölgesinde bulunmakta ve Ağlasun’a 15km uzaklıkta yer almaktadır. Üretimde kullanılan kırmızı kil köye yarım saat uzaklıktaki Kadran dağından temin edilmektedir. Bu çalışmada, Çanaklı köyünde çömlek üretiminde kullanılan kırmızı kilin, orta ve yüksek dereceli (1040 °C – 1250 °C) seramik sırlarında kullanılabilirliği araştırılmıştır.
ABSTRACT
The main reason of human beings first production in ceramics, of course, was not to address it as an art object. Firstly, human beings discovered to fire and glaze clay pots which facilitates his daily life. In this process, depending on the different geographies several phases of the application have been experienced.
It’s seen, that was used widely in Far East and America when researhed the historical developments of the clay glazes. Some of the oldest and desirable Chinese glazes include high percentage of iron oxide in their compounds. Glazes known as a Temmoku with a high iron content has different shades from deep brown to mirror black are called special names such as hare’s fur glazes, oil spot glazes, tesha glazes and partridge feather glazes.
The glazes are made of the Albany clay used by potters for making utensils such as stoneware bowls, mugs, jugs etc. During the 19th century Albany Slip was often used as an interior glaze on salt-glaze pottery and other high-fired wares. The brown- black color seen in the this type pottery was obtained with the Albany slip glaze.
Since the Neolithic Ages Çanaklı village has been one of the important pottery production centers. In the Burdur – Ağlasun district, Çanaklı village (formerly known as Mamak) located in the ancient Pisidia which is south of the Sagalassos and 16 km far from Ağlasun . Red clay used in production are supplied from the Kadran Mountain half an hour away from to the village. In this study we investigated usability of the red clay in the mid-high range(1040 ° C - 1250 ° C) glazes which is used in the pottery making in çanaklı village.