Gemlik Zeytin Çeşidinde Meyveye Yatma Üzerine Boğumlarda Saptanan Bazı İçsel Hormonlar, Farklı Budama ve Dikim Sistemlerinin Etkilerinin Araştırılması

ATMACA S., ÜLGER S.

KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, cilt.25, sa.4, ss.658-667, 2022 (SCI-Expanded) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 25 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.18016/ksutarimdoga.vi.976405
  • Dergi Adı: KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED), TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.658-667
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada, Antalya koşullarında farklı dikim [5x5 m (kontrol), 4x3 m, 4x1.5 m], budama [kontrol (budanmamış), goble ve dikey eksen] ve boğumlarda saptanan bazı içsel hormonların [absisik asit (ABA), gibberellik asit (GA3), indol asetik asit (IAA) ve zeatin (Z)] ‘Gemlik’ zeytin çeşidinde gençlik dönemini kısaltmasına olan etkileri araştırılmıştır. Hormon analizi için yıllık sürgünler ağaçların yerden 80 cm yüksekte ağacın 360o etrafını çevirecek şekilde alınmış ve sürgünlerdeki boğumlar hormon analizlerinde kullanılmıştır. Denemenin ilk yılında meyve tutumu 5x5 m dikilen ağaçlarda olmamış ancak 4x3 m ve 4x1.5 m dikilen ağaçlar meyve tutmuşlardır. İkinci yıl ise tüm uygulamalarda meyve tutumu görülmüştür. İkinci yılda elde edilen meyve tutum oranları ilk yıla göre daha yüksek gerçekleşmiştir. En iyi meyve tutumu ve ağaç gelişimi 4x3 m dikilen ve goble şeklinde budanan ağaçlarda saptanmıştır. Dikim sıklığına bağlı olarak ‘Gemlik’ zeytininde gençlik kısırlığı süresinin azalıp veya artabileceği belirlenmiştir. Dikim mesafeleri boğumda saptanan içsel IAA, ABA, GA3 ve Z seviyeleri üzerine kontrole göre etkili olurken, budama uygulamalarının etkisiz olduğu saptanmıştır.