Sanat / Alt Başlık: Biricik Sanat Nesnesi İkilemi: Mona Lisa/Unique Art Object Dilemma: Mona Lisa


Creative Commons License

TOPCUOĞLU Ü. I., CANDEMİR T.

Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimlere Küresel Yaklaşımlar Kuram ve Uygulamalar Global Perspectives on Social Siences and Humanities, Cem Can, Abdurrahman Kilimci , Editör, Detay Yayıncılık, Ankara, ss.882-896, 2016

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2016
  • Yayınevi: Detay Yayıncılık
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.882-896
  • Editörler: Cem Can, Abdurrahman Kilimci , Editör
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Her dönemde sanatçılar, başka sanatçıların çalışmalarından hareketle kendi sanat-tasarım anlayışları doğrultusunda yapıtlar üretmişlerdir. Bir yapıttan ya da tasarımdan hareket etmek bilindiği gibi aynı zamanda bir sanat eğitimi yöntemi olarak da değerlendirilmektedir. Bu bağlamda farklı dönemlerde birçok sanatçının ya da tasarımcının başka sanatçıların, tasarımcıların çalışmalarından esinlendiği bilinmektedir. Örneğin Picasso, farklı sanatçıların yapıtlarından hareketle birçok yapıt üretmiştir. Özellikle Leonardo da Vinci’nin biricik sanat nesnesi Mona Lisa isimli ünlü yapıtı günümüzde birçok sanatçı ve tasarımcı tarafından ele alınan, yapıta gönderme yapılan çok önemli başyapıtlar arasındadır. Mona Lisa’nın en önemli özelliği, yüksek sanat bağlamında günümüzde de birçok sanatçı-tasarımcı tarafından yorumlanan bir başyapıt özelliği taşımasıdır. Ayrıca en önemli özelliklerinden birisi de, yorumlanan diğer sanat yapıtlarından farklı olarak sosyo-kültürel açıdan yüksek sanata ve tüketim toplumuna tepki bağlamında ele alınan yapıtlardan birisi olma özelliğini taşıyan bir başyapıt olmasıdır. Bu durum, sanat tarihinde aynı zamanda sanat-tasarım açısından da bir ikilem yaratmıştır. Duchamp’la başlayan süreçle birlikte Leonardo da Vinci’nin başyapıtı olan Mona Lisa, bir bakıma Mona Lisa imgesine dönüşmüş, müzeden, sokağa ve dijital ortama taşınmıştır. Bu makalenin amacı, bu ikilem bağlamında başyapıttan, imgeye ve göstergeye dönüşen farklı Mona Lisa imgelerini incelemektir. Bu çalışmada Mona Lisa’yı sosyo-kültürel ve ilişkisel nesneye dönüştürüp yorumlayan Marcel Duchamp, Andy Warhol, Bansky’nin yapıtları incelenmiştir. Sonuç olarak Mona Lisa’dan başlayan süreçle birlikte, kendini tekrar yaratan yeni Mona Lisalar farklı biçimlerde değişime ve dönüşüme uğrayarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Mona Lisa, Biricik sanat, İkilem, Sosyo-kültürel nesne, İlişkisel estetik

In every term, artists have produced works in the direction of their own art-design understanding with reference to other artists’ studies. Acting based on a work or design, as known, is evaluated as an art education method. In this context, many artists or designers in different terms take inspiration from studies of other artists and designers. For example, Picasso has produced many works by being impressed by works of various artists. Especially Leonardo da Vinci’s famous work called Mona Lisa being unique art object is among very important masterpieces that are handled and referred to by many artists and designers. The most important characteristic of Mona Lisa is that it carries a masterpiece specialty interpreted by many artists-designers in the context of high art at the present time as well. Moreover, one of its significant characteristics, as different from the other interpreted art works, is that it is a masterpiece carrying the specialty of being one of works handled socio-culturally in the context of a reaction to high art and consumption society. This situation has also created a dilemma with respect to art-design in art history. With the process beginning with Duchamp, the Mona Lisa, which is the masterpiece of Leonardo da Vinci, has transformed into kind of Mona Lisa image, and been moved from museum to street and digital media. The aim of this article is to examine different Mona Lisa images transforming from masterpiece into image and display in the context of this dilemma. In this study, the works of Marcel Duchamp, Andy Warhol and Bansky, who transformed Mona Lisa into a socio-cultural and relational object and interpreted in this way, were examined. As a result, with the process beginning from Mona Lisa, new Mona Lisas re-creating themselves come across us by undergoing change and transformation in various forms.

Key Words: Unique art, Dilemma, Socio-Cultural Object, Relational Aesthetics.