Çok Boyutlu İş Motivasyonu Ölçeğinin Türk Kültürüne Uyarlanması


ÇİVİLİDAĞ A., ŞEKERCİOĞLU G.

5.Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Kongresi, Antalya, Türkiye, 1 - 03 Eylül 2016, ss.1

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu araştırmanın amacı endüstri ve örgüt psikolojisi alanında sıkça kullanılan ve yedi farklı dilde (İngilizce, Fransızca, Almanca, Çince, Endonezya dili, Norveççe ve Felemenkçe) uyarlaması yapılan çok boyutlu iş motivasyonu ölçeğini (ÇBİMÖ) Türk kültürüne uyarlamak ve araçtan elde edilen puanların psikometrik niteliklerine ilişkin kanıtları ortaya koymaktır. İlişkisel araştırma modeli bağlamında yürütülen araştırmada çalışma grubu, farklı hizmet iş kollarında çalışan katılımcılardan (akademisyen, öğretmen, bankacı, otomotiv pazarlama, turizm ve üniversitede çalışan memurlar) oluşmaktadır. Likert tipi 19 maddeden oluşan ölçme aracı, orijinal kültürde altı faktörden oluşmaktadır. Bu alt ölçekler motive olmama, dış düzenleme-sosyal, dış düzenleme-maddesel, içe yansıtılan düzenleme, belirlenen düzenleme ve içsel motivasyondur. Uyarlama sürecinde çeviri, geri çeviri yapıldıktan sonra uzman görüşleri alınmış ve öneriler doğrultusunda maddelerde gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Bu çerçevede hazırlanan deneme formu için dilsel eş değerlilik çalışması yapılmış ve eşdeğerliliğin sağlandığı belirlenmiştir. Bu aşamada uygulamalar pilot ve asıl uygulama biçiminde yapılmıştır. Pilot uygulamada 166 katılımcıdan elde edilen veri seti üzerinden doğrulayıcı faktör analizi ve açımlayıcı faktör analizi yapılmış; madde test korelasyonları ve Cronbach alfa iç tutarlılık katsayıları hesaplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda çalışmayan maddeler uzman görüşleri de alınarak gözden geçirilmiştir. Bu analizler ışığında yeniden düzenlenen ÇBİMÖ’nün asıl formu 506 katılımcıya uygulanmış ve aracın psikometrik nitelikleri test edilmiştir. Uygulanan analizler sonucunda orijinal kültürdeki araç ile aynı faktör deseni elde edilmiş, uyum indekslerinin kabul düzeylerini karşıladığı görülmüştür. Ayrıca iç tutarlılık bağlamında güvenilirlik katsayılarının kabul düzeyini (a>.70) karşıladığı belirlenmiştir. Bu çerçevede ÇBİMÖ’den elde edilen puanlar doğrultusunda geçerlilik ve güvenilirliğin belirli ölçüde kabul edilebilir bir düzeyde olduğu söylenebilir. Dolayısıyla bu çalışmada uyarlaması yapılan ölçme aracının özellikle endüstri ve örgüt psikolojisi alanındaki işgörenlerin motivasyonlarının ölçülmesine yönelik çalışmalarda ve hizmet sektöründeki işletmelerde kullanılması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Çok Boyutlu İş Motivasyonu, Psikoloji, Endüstri ve Örgüt Psikolojisi, Ölçme ve Değerlendirme

The purpose of this research is to adapt the multidimensional work motivation scale (MWMS) into Turkish culture which is frequently used in industrial and organizational psychology and has already been adpated into seven different languages (English, French, German,  Dutch, Indonesian, Chinese, Norwegian) and to reveal evidence in respect to psychometric characteristics of the scale those were obtained from the collected data. The study was carried out in the context of relational research model and the research group of the study included the participants from different service sectors (academic, teacher, bank employer,  employee who works in marketing, automotive, tourism sector and officer staff in the university). The scale is consisted of 19 Likert type items and six factors in the original culture. These sub-dimensions are amotivation, extrinsic regulation-social, extrinsic regulation material, Introjected regulation, Identified regulation and Intrinsic motivation. In the adaptation process of the scale, translation from English to Turkish and back translation from Turkish to English was done by English lecturers and necessary regulations were done in accordance with the suggestions of the experts.  Therefore, linguistic equivalence study of the pilot form of the scale was done and the linguistic equivalency was provided. The applications were made as pilot and master practises by researchers in this stage. Confirmatory and exploratory factor analysis were conducted on the data set those were obtained from 166 participants and also item test correlations and Cronbach alpha coefficients were calculated in the pilot study. In consequence of the analysis dysfunctional items were revised based on the expert’s opinions. Revised master form of MWMS was performed on 506 participants and the psychometric qualifications of the scale was tested in the light of these analysis. As a result of the analysis, the same factor pattern as it is in the original culture was obtained. It was shown that compliance indices met the acceptable levels. Furthermore, it was determined that the reliability coefficient was in the acceptable levels (a>.70) in the context of internal consistency. In this frame, it can be reported that with the points obtained from MWMS, acceptable levels of validity and reliability were provided. Therefore, the scale which was adapted in this study is expected to be used in the field of industrial and organizational psychology and service sectors in order to measure the motivations of the servers.  

Key Words: Multidimensional Work Motivation, Psychology, Industrial and Organizational Psychology, Measurement and Evaluation