Bir Yaşam Yazımı Örneği Olarak Zor Anahtarı: Oto-Biyo-Etnografik Bir Okuma


ARIKAN A.

V. International Western Cultural and Literary Studies Symposium, Sivas, Türkiye, 4 - 06 Ekim 2017, ss.26-27

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Sivas
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.26-27
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Nev’i şahsına münhasır bir şâir ve sanatçıdır Mete Özgencil. Zor Anahtarı başlıklı ve “Lirik Biyografi” alt başlıklı kitabının önsözünde “Yazdım unuttum” derken yazma süreci sonundaki bellek yitimini açıkça ifade eder. Kitabın son yaprağındaki şiirindeyse “Sizi hiç unutmadım” diyen şâir, lirik biyografisinin ilk sayfalarıyla son sayfaları arasında, unutmak ve unutmamak arasında yol alan esrarengiz bir sarkacın da kurgucusu olur. Şâirin (öz)yaşantılarıyla mühürlenmiş lirik biyografisinin, çeşitli kuramlarla okunmasından elbette ki farklı yorumlar zuhûr edecektir. Bellek kavramını Zor Anahtarı bağlamında irdelemeyi amaçlayan bu oto-biyo-etnografik okumada da öznel bir araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmacının belleğindekilerle şiirler arasında yol alan bir başka sarkacın yolculuğu olarak da kurgulanan bu okuma çalışmanın birinci aşamasını teşkil eder (oto/biyo). Lirik biyografinin bellekle olan ilişkisinin birinci elden, yaratıcısından, etnografik bir yöntem dâhilinde yapılan bir mülâkatla temin edilmesi çalışmanın ikinci aşamasını oluşturmaktadır (biyo/etnografik). Postmodern yazım teknikleriyle kaleme alınan nihai metin çok katmanlı, çok formlu ve çoksesli bir metin olup bünyesinde şâirin yazmış olduğu metinleri, araştırmacının mülâkat öncesi ve sonrasındaki gözlem ve okumalarını (etnografi) ve şâirin görüşmede sarf etmiş olduğu sözlerin okuyucuya bütün yalınlığıyla aktarımını içerir. Nihayetinde şâirle araştırmacı arasında, en azından araştırmacıya göre, tesis edilmiş bulunan mutabakat üzerine inşâ edilmiş bu postmodern metin şâirin şiirlerindeki unutmak-unutmamak, geçmiş ve an, çocukluk ve erişkinlik gibi zıtlıkları olduğu kadar İstanbul, Alzheimer ve vicdan gibi soyutlamaları da içerir. Ülkemizdeki bellek ve yaşam yazımı alanyazınına katkı sağlayacağı düşünülen bu çalışma hem bir sanatçının portresidir hem de araştırmacının Oto-Biyo-Etnografik bir metin okuma adını verdiği bir yöntemin örneğidir ki bu yöntemin de gelecek çalışmalara örnek teşkil etmesi umulmaktadır.