ADÖLESANLARDA BULAŞICI OLMAYAN KRONİK HASTALIK YÖNETİMİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER


DÜZGÜN M. V., ÖZDEMİR C., İŞLER DALGIÇ A., KARAZEYBEK E.

5. Uluslararası Sağlık Bilimleri ve Yaşam Kongresi, Burdur, Turkey, 10 March 2022

  • Publication Type: Conference Paper / Full Text
  • City: Burdur
  • Country: Turkey
  • Akdeniz University Affiliated: Yes

Abstract

Giriş: Bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların küresel yükü, uluslararası toplumun dikkatini ve eylemini gerektiren global bir halk sağlığı sorunudur. Bulaşıcı olmayan kronik hastalık risk faktörlerine maruz kalma, çoğu ülkede demografik, ekonomik ve epidemiyolojik sorunlar nedeniyle adölesanlar arasında artmaktadır. Tütün/madde kullanımı, fiziksel hareketsizlik ve sağlıksız beslenme gibi davranışlar özellikle adölesanlarda ve gençlerde sık görülmektedir. Bu olumsuz sağlık davranışları obezite, hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar ve diyabet gibi bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların gelişmesine zemin hazırlamaktadır. Bu hastalıklarda meydana gelen artışlar hastalık yönetimini daha da önemli hale getirmektedir. Sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesinde de bulaşıcı olmayan kronik hastalıklar önemli bir yer almaktadır.

Amaç: Bu araştırma adölesanlarda bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların yönetimine ilişkin detaylı veriler elde etmek ve bu hastalıkların adölesanlarda yönetimine yönelik kullanılan yöntemleri sunmak amacıyla planlanmıştır.

Yöntem: Araştırmada çeşitli elektronik veri tabanlarından; ‘adölesan’, ‘bulaşıcı olmayan kronik hastalık’, ‘hastalık yönetimi’, ‘adolescent’, ‘non-communicable diseases’, ‘disease management’ anahtar kelimeleri ve ilgili MeSH terimleri ile taramalar yapılmıştır.

Bulgular: Yapılan literatür incelemesinde, bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların yönetiminde eğitim materyalleri, yüz yüze eğitim oturumları ve sosyal destek müdahaleleri tercih edildiği görülmüştür. Teknolojinin gelişmesiyle hastalık yönetiminde akıllı telefon uygulamaları ve tele-izlem sistemleri gibi teknolojik müdahalelerin kullanımı artmıştır. Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü, bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların önlenmesi ve kontrolüne yönelik Küresel Eylem Planının bir parçası olarak bu hastalıkların ve risk faktörlerinin önlenmesi, yönetimi ve tedavisi için teknolojik müdahalelerinin, daha da geliştirilmesini ve daha yaygın kullanılmasını önermektedir. Hastalık yönetimi için yeni teknolojik girişimlerin insan merkezli, test edilebilir ve özgün yaklaşımları içermesi bir diğer önemli unsurdur.

Sonuç ve Öneriler: Adölesanlarda bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların önlenmesi sağlıklı bireyler ve toplumlar için önemlidir. Hastalıkların önlenmesinde geleneksel yöntemlere kıyasla teknolojik yöntemler artmaktadır.Bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların önlenmesi için adölesan merkezli ve yeni teknolojilerin kullanıldığı çalışmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Adölesan, Bulaşıcı Olmayan Kronik Hastalıklar, Hastalık Yönetimi