Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersi Kavram Yanılgılarını Belirlemeye ve Gidermeye İlişkin Görüşleri

Creative Commons License

ÇÜMEN D., DEMİRKAYA H.

Uluslararası Sosyal Alan Araştırmaları Dergisi, cilt.10, sa.1, ss.66-81, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 10 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Uluslararası Sosyal Alan Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.66-81
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde kavram yanılgılarını nasıl tespit ettikleri ve kavram yanılgılarını nasıl gidermeye çalıştıklarını ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yaklaşımdan yararlanılmıştır. Çalışmada araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu araştırma; 2018-2019 eğitim-öğretim döneminde Antalya ilinin Muratpaşa ilçesindeki 10 ortaokulda görev yapan 26 sosyal bilgiler öğretmeni ile yapılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmenlerine 11 adet açık uçlu soru sorulmuştur. Analiz sonucu ortaya çıkan bulgulara göre; sosyal bilgiler öğretmenleri kavram yanılgısını kavramların anlamlarını yanlış bilmek ve kullanmak, benzer kavramların birbirine karıştırılması, kavramlara ilişkin ön bilgilerin yanlış olması ve kavramların anlamlandırılamaması olarak algılamaktadırlar. Öğretmenlerin sosyal bilgiler dersinde ençok karşılaştıkları kavram yanılgıları; soyut kavramlar, coğrafya ve tarih kavramları, eski medeniyet isimleri, fiziki coğrafya haritalarında renklerle yükselti basamaklarının karıştırılması, bilişim kavramları, aileden gelen yanlış kavramlar ve yabancı dilden geçen kavramlar olarak belirlenmiştir. Sosyal bilgiler öğretmenleri kavram yanılgısı tespitini; sözlü ifadeler, örnek-kavram eşleştirmesi, soru-cevap ve tanımlamalar yoluyla yapmaktadırlar. Sosyal bilgiler öğretmenleri kavram yanılgılarının ortaya çıkma nedenlerini; kavramların soyut olması, kitap okumama, ezbercilik, kütüphane kullanmama, dikkat ve algı düzeyinin düşük olması, anne-baba eğitim düzeyi, kullanılan öğretim yöntemleri, ders kitaplarının niteliği, toplumda kavramlara yanlış anlamlar yüklenmesi, sosyal medya etkisi, öğrencilerin ön bilgilerinin yetersiz olması ve kavramların yabancı kökenli olmasından kaynaklandığını belirtmişlerdir. Sosyal bilgiler öğretmenleri kavram yanılgılarının; kavram haritaları ve karikatürleri kullanarak, okuma ve anlama çalışmaları yaparak, etkili ders materyalleri hazırlayarak, tekrar yaparak, soru-cevap yöntemi kullanarak, kompozisyon çalışmaları yaparak, araştırma ödevleri vererek ve soyut bilgileri somutlaştırarak giderilebileceğini belirtmişlerdir

The aim of this study is to find out how social studies teachers identify misconceptions in social studies course and how they try to eliminate misconceptions. Phenomenological approach, one of the qualitative research methods, was utilized in the study. In the study, semi-structured interview form developed by the researchers was used. Descriptive analysis method was used for data analysis. This research; in the 2018-2019 academic year, it was conducted with 26 social studies teachers in 10 middle schools in Muratpaşa district in Antalya. 11 open-ended questions were asked to social studies teachers. According to the findings of the study; social studies teachers perceive misconceptions as misleading and misunderstanding the meaning of concepts, confusion of similar concepts, misconceptions about concepts and inability to make sense of concepts. Teachers' misconceptions in social studies course; abstract concepts, geography and history concepts, old civilization names, mixing colors and elevation steps on physical geography maps, informatics concepts, false concepts from the family and foreign concepts are described as passing. Social studies teachers identify misconceptions; oral expressions, sample-concept matching, question-answer and make definitions through. The reasons for the emergence of misconceptions of social studies teachers; abstract concepts, not reading books, memorization, not using the library, low level of attention and perception, parental education level, teaching methods used, the quality of textbooks, implications of misconceptions in society, social media effect, insufficient knowledge of students and concepts foreign origin. Social studies teachers’ ways of eliminate the misconceptions; using concept maps and cartoons, reading and comprehension studies, preparing effective course materials, repeating, using question and answer method, doing essay studies, assigning research assignments and abstract information.