Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Pediatri Kurumu 2020 Güncelleme Toplantıları 2020 Buluşması, İstanbul, Türkiye, 25 - 29 Ekim 2020, ss.27
Juvenil İdyopatik Artrit Tanısı
ile İzlenen Çocuk Hastalarda
Bioaktif D Vitamini Düzeyi
ve DVBP Polimorfizimlerinin
Hastalık Aktivitesi ve Kemik
Mineral Yoğunluğu ile İlişkisinin
Değerlendirilmesi
Ali Avcı, Elif Çomak, Sema Akman, Mustafa Koyun,
Sebahat Özdem, İkbal Özen Küçükçetin, Adil Boz
Antalya Akdeniz Üniversitesi Hastanesi, Çocuk Sağlığı Anabilim
Dalı, Antalya
Deneyim ve hedefler: Bu çalışmada Juvenil İdiopatik Artrit (JIA)
tanılı çocuklarda total D vitamini, serbest D vitamini ve bioaktif D vitamini düzeylerinin belirlenmesi ve hastalık aktivitesi
ve kemik mineral yoğunluğu ile ilişkisinin değerlendirilmesi
amaçlanmıştır.
Metotlar: Araştırmaya JIA tanılı 89 çocuk hasta ve 40 sağlıklı çocuk dahil edilmiştir. Hasta ve kontrol grubunda total, serbest ve
bioaktif D vitamini, kalsiyum, fosfor, alkelen fosfataz, albümin,
D vitamini bağlayıcı protein (DVBP) düzeyleri incelendi. DVBP
geni, kodlama bölgesindeki yaygın iki nükleotid değişikliği
(rs4588 ve rs7041) için genotiplendirilerek GC varyantı açısından değerlendirildi. Hasta grubunda kemik mineral yoğunluğu
lineer absorbsiyon yöntemi [dual enerji X ray absorbtiometry
(DEXA)] ile hastalık aktivitesi ise “Çocukluk Artriti Aktivite Ölçütü [Juvenil Arthritis Disease Activity Score (JADAS)] ile değerlendirildi.
Sonuçlar: Araştırma grubunda yer alan 89 çocuk hastanın 50’si
kız (%562), yaş ortalaması 11,76±3,51 (5-18) yıl, JADAS skoru 8 (0-
40) idi. Hasta ve kontrol grupları arasında yaş ve cinsiyet dağılımı açısından farklılık yoktu. JIA tanılı çocuklarda kontrol grubuna göre bioaktif D vitamini düzeyi [16.48 nmol/L (4.26-58.49),
23.89 nmol/L ((7.76-40.31), sırasıyla] ve serbest D vitamini düzeyi
[40.61 pmol/L (9.59-156), 60.17 pmol/L (18.28-100.94) sırasıyla] anlamlı olarak düşük bulundu (p<0.001). Kemik mineral dansitesi
düşük bulunan (lumbal veya femoral z skoru>-2.5) 21 hasta ile diğerlerinin yaş, cinsiyet, izlem süresi, JIA alt grubu, JADAS skoru,
total, serbest ve bioaktif D vitamini düzeyleri arasında anlamlı
farklılık bulunmadı (tüm p>0.05). Ancak kemik mineral dansitesi düşük olan hastalarda serbest/total D vitamini oranı anlamlı
olarak düşük saptandı (p=0.048). Serbest ve bioaktif D vitamini
düzeyleri ile DVBP düzeyi ve DVBP genetik varyantları arasında
anlamlı ilişki saptanmadı (tüm p>0.05).
Kararlar: Elde edilen bulgular JIA tanılı çocuklarda D vitamini
metabolizması ve etkilerinin değerlendirilmesinde serbest ve
bioaktif D vitamini düzeylerinin saptanmasının faydalı olabileceğini düşündürmektedir. GC genotiplendirmesinin bioaktif D
vitamini düzeyini belirlerken önemli ölçüde etkisinin olmadığı
gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler: juvenil idiopatik artrit, bioaktif D vitamini,
D vitamin