Türkiye’de Hegemonik Bir Araç Olarak Müzik Eğitimi ve Kanonik Söylemleri


Creative Commons License

ÖZMENTEŞ G., Şenel O.

Etnomüzikoloji Dergisi, sa.3, ss.50-85, 2019 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2019
  • Dergi Adı: Etnomüzikoloji Dergisi
  • Sayfa Sayıları: ss.50-85
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Osmanlı’daki Batılılaşma hareketleri ile tarihsel devamlılığı bulunan Cumhuriyet
Dönemi müzik politikalarının en önemli aygıtı müzik eğitimi olmuştur.
Bu alanda Osmanlı’dan günümüze dek tekrarlanan Garpçılık/Batılılaşma
minvaldeki söylemlerin Gramsci, Althusser ve Hobsbawm’ın görüşleri
ışığındaki analizi ciddi bir kanon birikimine işaret etmiştir. Araştırmanın
amacı da, Türkiye Müzik Eğitimindeki kanon ve kanonlaşma sürecinin
ideoloji-hegemonya-gelenek icadı çizgiselliğinde analizidir. Kanonlar
betimsel analiz ile ele alınmış ve şu kategoriler altında incelenmiştir: müziğe
ilişkin kanonlar, milli musiki çerçevesinde kanonlar, müzik eğitiminin işlevine
ilişkin kanonlar, popüler kültür ve müziğe ilişkin kanonlar ve müzik
teorik kanonlar. Söylem analizi sonucunda kanonlaşma sürecinde başlıca
iki sınıfın etkinliği dikkat çekmiştir: Alandaki klasik metinleri üreten kanon
üreticiler ve bunların devamlılığını sağlayan kanon tekrarlayıcılar. Kanonların
temel işlevlerinin müzikte batılılaşma/çağdaşlaşma hareketlerini
meşrulaştırma, geçmişle bağını kurma ve belirli bir sınıf kimliği oluşturma
noktasında somutlaştığı anlaşılmıştır. Yüzeyselliklerine rağmen kanonların
söylem oluşturma ve kültürel elitist sınıfın inşasını yüklenme bakımından
oldukça güçlü olduğu görülmüştür. Bu da kanonların müzik eğitiminde pedagojik
ilkelerden çok hegemonik birer aygıt olarak kullanıldığına yönelik
güçlü işaretler olmuştur.

Music education was the most important instrument of the music policies
of the Republican era which had historical continuity with the Westernization movements in the Ottoman Empire. In this area, the analysis of the
Westernization discourses in the light of the views of Gramsci, Althusser
and Hobsbawm, in this area from the Ottoman to the present day, pointed
to a serious canon accumulation. The aim of the study is to analyze the
canon and canonization process of Turkey Music Education in hegemonyideology-
tradition invention linearity. The canons were analyzed with descriptive
analysis and examined under the following categories: canons related
to music, canons within the framework of national music, canons related
to the function of music education, canons related to popular culture
and music, and music theoretical canons. As a result of the discourse analysis,
the effectiveness of two main classes in the canonization process has
attracted attention: Canon makers producing classical texts in the field and
the canon repeaters that provide their continuity. It has been understood
that the basic functions of the canons are embodied in legitimizing the
westernization/modernization movements in music, establishing relations
with the past and forming a certain class identity. Despite their superficiality,
canons were found to be very powerful in terms of creating discourse
and the construction of the cultural elitist class. This has been a strong sign
that canons are used as a hegemonic tool rather than pedagogical principles
in music education.