Akademik Veri Yönetim Sistemi
Dörtyol İ. T. (Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2024
Günümüzde sürdürülebilirliğe yönelik artan
farkındalığa rağmen, dünya çapında her gün yaklaşık 67 milyon plastik şişe
atığı oluşmaktadır. Plastiği günlük hayatlarımız için oldukça kullanışlı
malzemeler haline getiren özellikleri, doğada tamamen parçalanmalarını imkânsız
hale getirmekte ve bu durum geri dönüştürülemeyen plastik atıkların gezegen
için hayati bir problem olmasına yol açmaktadır. Özellikle tek kullanımlık
plastiğin Atık Yönetimi Hiyerarşisi’nin yeniden kullanım, geri dönüşüm, geri
kazanım ve bertaraf adımlarında sınıfta kalmasıyla, tüketimi kaynağında
azaltmak plastik kirliliğiyle mücadelede en iyi stratejilerden biri haline
gelmiştir. Plastik atık problemine yanıt olarak bu araştırmada, duygu (iğrenme
vs. üzüntü) ve mesaj çerçevesinin (kazanç vs. kayıp) plastik tüketiminin
azaltılmasındaki ayrı ayrı etkileri ve etkileşimli rolleriyle birlikte
algılanan psikolojik uzaklığın düzenleyici etkisi araştırılacaktır. Çalışmada
duygular Nabi’nin Bilişsel İşlevsel Model’i doğrultusunda mesajla ilişkili olarak
manipüle edilecektir. Çalışma, daha önce duyguların mesaj çerçeveleme ile nasıl etkileşime girebileceğine yönelik
araştırmaların sınırlı olması, bu çalışmalarda sadece ruh hali veya mesajla
ilişkisiz duygulara odaklanılmış olması, sürdürülebilir tüketim alanında bu
kapsamda bir çalışmanın hiç yapılmamış olması ve iğrenme duygusunun bu bağlamda
ilk kez araştırılacak olması nedeniyle özgün değerlere sahiptir. Araştırmada,
kayıp çerçevesinin kazanç çerçevesine kıyasla (Çalışma 1), iğrenme duygusunun
üzüntü duygusuna kıyasla (Çalışma 2), iğrenme duygusu ve kayıp çerçeveli mesaj
eşleşmesinin diğer versiyonlara kıyasla (Çalışma 3) plastik tüketiminin
azaltılmasında önemli bir etkisinin olacağı beklenmektedir. Ayrıca psikolojik
uzaklık algısının tüm modellerde düzenleyici etkisinin gözleneceği de
öngörülmektedir.