Sera Bitki Artıklarının Peletlenmesi ve Bazı Teknik Faktörlerin Pelet Kalitesi ve Maliyeti Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi


Creative Commons License

Bilgin S. (Yürütücü), Karayel D., Çanakcı M., Topakcı M.

TÜBİTAK Projesi, 1001 - Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı, 2014 - 2016

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Destek Programı: 1001 - Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı
  • Başlama Tarihi: Nisan 2014
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2016
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Proje Özeti

ÖZET

Türkiye’de ve özellikle Antalya ilinde yaygın olarak seracılık yapılmaktadır. Antalya

ilinde her yıl yaş bazda 1.2 milyon ton, kuru bazda ise 176 bin ton domates, biber ve patlıcan

bitkisi artığı çıkmaktadır. Bu çalışmada, domates, biber ve patlıcan bitkisi saplarının katı

yakacak olarak değerlendirilmesinde, otomatik beslemeli peletleme makinesinde ayrı ayrı ve

5 farklı karışım oranında, 3 farklı parçacık boyutunda ve 3 farklı nem içeriğinde peletlenmesi

amaçlanmıştır. Elde edilen peletlerin kalitesi ile ilgili fiziksel özellikleri pelet nem içeriği, hacim

yoğunluğu, parça yoğunluğu, mekanik dayanıklılık direnci, basınç direnci ve nem alma

durumu belirlenmiştir. Ayrıca, artıkların seralardan toplanmasından peletlerin elde edilmesine

kadar olan aşamada tüketilen enerji değerleri ve pelet üretim maliyetleri belirlenmiştir.

Çalışma sonunda, domates, biber ve patlıcan bitkileri oldukça başarılı bir şekilde

peletlenmiştir. Pelet fiziksel özellikleri, makine kapasitesi ve enerji tüketim değerleri üzerine

materyal çeşidi, parçacık boyutu ve nem içeriğinin etkisi istatistiksel olarak önemli

bulunmuştur (P<0.01). Peletlerin çap, uzunluk ve kütleleri 6.04 - 7.06 mm, 16.79 - 30.86 mm

ve 0.52 - 1.19 g arasında değişmiştir. En yüksek pelet hacim, parça yoğunluğu ve mekanik

dayanıklılık direnci sırası ile 754 kg/m3, 1395 kg/m3 ve %99.2 bulunmuştur. Materyal

parçacık boyutu ve nem içeriğinin artması pelet yoğunluklarını düşürmüştür. Materyal nem

içeriğinin artması peletlerin mekanik dayanıklılık direncini artırırken, parçacık boyutunun

artması düşürmüştür. Peletler yüksek bağıl nem koşullarında oldukça fazla nem almışlardır.

Parçacık boyutunun düşmesi peletlerin nem almasını artırmıştır. Peletleme makinesinin

kapasitesi materyal özelliklerine bağlı olarak 18-124 kg/h, özgül enerji tüketimi ise

57-382 kWh/t bulunmuştur. Domates, biber ve patlıcan bitkisinin üst ısıl değerleri kuru bazda

sırası ile 17.23, 16.12 ve 15.05 MJ/kg, kül içerikleri ise %8.04, %15.83 ve %16.35

bulunmuştur. Araştırmanın yapıldığı koşullarda peletin üretim maliyeti 443.4 TL/t olarak

hesaplanmıştır. Maliyette büyük paya insan işgücü ve elektrik girdilerinin sahip olduğu

belirlenmiştir. Birim pelet üretimi için harcanan toplam enerji miktarı 2778.3 MJ/t olarak

bulunmuştur.

Anahtar kelimeler: Biyokütle enerjisi, sera bitki artıkları, pelet, peletleme, pelet fiziksel

özellikleri, pelet üretim maliyeti