Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2025
birisi
olan ‘külleme’ (Erysiphe necator)’ye
karşı dayanıklık oluşturan lokusların yeni ve çekirdeksiz bir sofralık üzüm
çeşidinde toplamak, bir başka deyişle küllemeye karşı bazı dayanıklılık
genlerini piramitlemektir. Bu amaç doğrultusunda ebeveyn çeşitler olarak,
külleme hastalığına karşı genomunda barındırdığı iki lokus (Ren3 ve Ren9) ile orta derecede dayanıklılığı önceki literatürler ile
kanıtlanmış şaraplık üzüm çeşidi ‘Regent’ ve yine literatürde ‘külleme’
hastalığına karşı tek bir lokus (Ren1)
içeren yüksek dayanıklı olduğu gösterilmiş olan sofralık ve çekirdeksiz
‘Kismish Vatkana’ çeşitleri kullanılacaktır.
Nihai
hedef her ne kadar küllemeye karşı dayanıklı yeni bir çeşidin oluşturulması
olsa da yukarıda bildirilen “Mtp 3082-1-42” gibi ara ıslah materyalleri de
sonraki ıslah çalışmalarında kullanılabilecek değerli kaynaklardır. Bu bağlamda
dayanıklılığı kombine edilmiş fakat sofralık kalite kriterlerini sağlayamamış
melezleme yoluyla elde edilen genotiplerin de tespiti ve sonraki asma ıslah
programlarına aktarımı büyük önem arz eden değerli genetik materyalin eldesi de
bir alt hedef olarak tanımlanabilir.
Araştırmanın
bir başka hedefi ise bir kısmının devam etmekte olan doktora tez projesi
olmasıdır. ‘Regent’ ve ‘Kishmish Vatkana’ melezlerinin 2017-2018 yıllarında
elde edilmesiyle melez populasyonun araziye aktarılarak uygun terbiye sistemi
ve bakım koşullarında muhafaza edilmesidir. Bu nedenle, melez omcaların verim
yaşında olması, sıfırdan melez elde edilecek bir ıslah çalışmasıyla
kıyaslandığında melez asmalardan fenolojik-pomolojik verilerin alınmasına da
olanak sağlayacaktır. Bu nedenle proje hedeflerinden biri olan ‘sofralık’
kalite parametreleri tespit edilebilecektir.
Ayrıca,
klasik ve moleküler testlemeler ile küllemeye dayanıklı genotipler ilk defa belirlenmiş olacaktır. Yine,
klasik ve moleküler markörle çekirdeksiz genotipler tespit edilecektir.