Akademik Veri Yönetim Sistemi
ÇİVİLİDAĞ A. (Yürütücü), DORA Y., ŞİMŞEK Ş., ERBAY Ş.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Diğer, 2024 - 2025
Bilişim teknolojisindeki gelişmelerin son ürünlerinden biri
de yapay zekadır (YZ). Yapay zeka hayatımızı pek çok yönden etkilemeye başladı.
Özellikle eğitim, iş yaşamı, sosyal yaşam üzerinde belirgin ölçüde etkisini
hissettirmektedir. Yapay zekanın insanlar üzerindeki etkileri diğer bilimlerde
olduğu gibi Psikoloji bilimi için de çok yönlü araştırmaya değer hale gelmiştir.
Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin yapay zekaya ilişkin
tutumlarının belirlenmesi ve yapay zekanın mesleklerine etkileri hakkındaki
görüşlerinin ortaya konmasıdır. Araştırma nitel metoda göre tasarlanmıştır. Araştırmaya
farklı bölümlerde okuyan 18 üniversite öğrencisi katılmıştır. Katılımcıların
görüşlerinden elde edilen veriler MAXQDA 2020 programı kullanılarak analiz edilmiştir.
Araştırma iki aşamalıdır. İlk aşamada gönüllü katılımcılarla yarı
yapılandırılmış görüşme soruları doğrultusunda YZ hakkında görüşmeler
yapılmıştır. İkinci aşamada ise birinci aşamaya katılanlarla yapay zeka
arasında satranç oynatılmış, oyun sonrasında katılımcılara yapay zeka hakkında
ne düşündükleri sorulmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, ilk
aşamada üniversite öğrencilerinin YZ’ye yönelik kolaylaştırıcı, verimlilik,
işleri hızlandırma, zaman tasarrufu ve kaynaklara kolay erişim sağlama gibi
olumlu tutumları belirlenmiştir. Öğrenciler, YZ’nin mesleklere yönelik tehdit,
iş kaybı, kötüye kullanım, mahremiyet, etik gibi sorunlara yol açacağını öne
sürerek olumsuz tutumlarını da ortaya koymuştur. İkinci aşamada öğrencilerin
YZ’ye yönelik tutumlarında önemli değişiklikler olduğu özellikle yetersizliği
vurgulanarak, küçümseyici yaklaşıldığı belirlenmiştir. Metafor yanıtlarında da
tutumlarında değişimler olduğu görülmüştür.