Akademik Veri Yönetim Sistemi
ÇİVİLİDAĞ A. (Yürütücü), CAN A., SHARİFNİA S., GÖKŞENO A.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Diğer, 2024 - 2025
Bu araştırma, üniversite
öğrencilerinin kariyer kaygılarını, kariyer beklentilerini ve mesleki
yeterliliklerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda araştırma
nitel metoda göre tasarlanmıştır. Araştırma örneklem seçimi kartopu örnekleme
yöntemiyle yapılmıştır. Araştırmaya 9 Erkek %50 ve 9 Kadın %50 olmak üzere
toplam 18 farklı bölümde okuyan üniversite öğrencisi katılmıştır. Alan
yazındaki kariyer araştırmaları gözetilerek oluşturulan yarı yapılandırılmış
görüşme soruları doğrultusunda katılımcıların görüşleri alınmıştır. Katılımcıların
onamları alınarak görüşme sorularına verdikleri yanıtlar analiz edilmek için
ses kaydına alınmıştır. Araştırma iki aşamalı olarak yapılmıştır. İlk aşamada
katılımcıların kariyer kaygıları, kariyer beklentileri ve mesleki
yeterliliklerine yönelik açık uçlu sorular yöneltilmiştir. Son olarak kariyer
ile ilgili metafor sorusu yöneltilmiştir. İkinci aşamada katılımcılara tabu
oyunu oynatılmış, oyun sonrası mesleki yeterlilikleri sorulmuş ve ardından
kariyerle ilgili metafor sorusu yöneltilmiştir. Katılımcıların yanıtlarının analizi
için MAXQDA 2020 programı kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre,
araştırmanın ilk aşamasında Kariyer kaygısı ile ilgili olarak, iş bulma ve
atanma kaygısı, ekonomik gelecek kaygısı, mesleğin geleceğine ilişkin
endişeler, bireysel yeterlilik ve performans kaygısı öne çıkan sonuçlar
olmuştur. Üniversite öğrencileri kariyer kaygısı ile başa çıkmak için iki
strateji ortaya koymuşlardır. Birincisi, alternatif kariyer yolları
geliştirmedir. İkincisi ise kişisel ve mesleki gelişime odaklanmadır.
Öğrencilerin kariyer beklentilerinin iki eksende oluştuğu belirlenmiştir. İlki
idealist, toplumsal fayda ve içsel odaklı beklentiler öne çıkarken, diğeri
maddi başarı, statü ve profesyonel özerkliktir. Öğrencilerin mesleki yeterlilik
bakımından eksiklikler içinde oldukları, gelişim ihtiyacı hissettikleri
belirlenmiştir. Diğer taraftan mesleki yeterlilik için kendilerini geliştirme
çabaları ve yeterlilik kaynaklarından da söz ettikleri belirlenmiştir. Araştırmanın
ikinci aşamasında tabu oyunu sonrası öğrencilere mesleki yeterlilikleri
hakkında ne düşündükleri sorulduğunda; bazı katılımcıların mesleki
yeterlilikleriyle ilgili eksiklik hissini devam ettirdikleri, bazıları
yeterlilik hissi taşıdığını, bazısı ise kararsızlık yaşadığını açıklamıştır.
Birinci ve ikinci aşamada öğrencilerin metafor sorusuna verdikleri yanıtların
önemli ölçüde tutarlı olduğu görülmüştür.