Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bayraktar S. (Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2024
6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye’de meydana gelen Kahramanmaraş merkezli, toplamda 11 ili kapsayan depremlerde resmi kayıtlara göre 42.310 kişi hayatını kaybetmiş, deprem bölgesinde yaşayan yaklaşık 14 milyon kişi doğrudan ve diğer bölgelerde yaşayan insanlar da dolaylı yoldan etkilenmiştir. Deprem bölgesinde yaşayanların doğrudan, diğer bölgelerde yaşayanların ise dolaylı olarak medyadan şahit oldukları yağmalama, hırsızlık, çocukların kaybolması ve/veya kaçırılması ve yardım dolandırıcılığı gibi suç teşkil eden konulardan kaynaklı olumsuz bireysel ve toplumsal etkiler ortaya çıkabilmektedir.
Bu bağlamda gerek doğal afetlere doğrudan maruz kalan gerekse de dolaylı olarak maruz kalan kişiler için suç korkusunun (suç mağduru olma korkusunun) önemli ve müdahale edilmesi gereken bir konu olduğu düşünülmektedir. Önerilen bu çalışmanın genel amacı; doğal afetlere maruz kalan ya da kalma ihtimali bulunan kişilerin doğal afete ilişkin suç mağduru olma korkusuna yönelik algılarının incelenmesidir.
Bu bağlamda öncelikle pilot çalışmada kendine özgü dinamikleri olması sebebi ile “Doğal Afete İlişkin Suç Korkusu” ölçeğinin geliştirilmesi amaçlanmakta ve süreçte doğal afetlerde önemli bir sorun alanı olan suç mağduriyet korkusunun derinlemesine incelenerek konu ile ilgili önleyici ve geliştirici tedbir önerilerinde bulunulması planlanmaktadır. Asıl çalışmada da doğal afete ilişkin suç korkusunu 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremlere doğrudan ve dolaylı olarak maruz kalan kişiler üzerinden “Doğal afete ilişkin suç korkusu ve travma sonrası stres belirtileri ilişkisinde baş etme becerilerinin, ölüm kaygısının, algılanan sosyal desteğin ve kendilik algısının düzenleyici rolünün incelenmesi” amaçlanmıştır. Veriler kolayda örnekleme yöntemi ile Antalya’da ve Kahramanmaraş’ta bulunan depremzedeler ile depreme dolaylı olarak maruz kalmış kişiler üzerinden yüzyüze ve çevrimiçi yöntemlerle toplanacaktır.
Verilerin toplanmasında; sosyo-demografik ve deprem deneyimine ilişkin bilgi formu, Doğal Afete İlişkin Suç Korkusu Ölçeği Olayların Etkisi Ölçeği, Türkçe Baş Etme Becerileri Ölçeği ,Sosyal Karşılaştırma Ölçeği Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Ölüm Kaygısı Ölçeği kullanılacaktır.
Doğal afete ilişkin suç korkusu, kişilerin yaşam kalitesinin düşmesi, ekonomik gelişmenin engellenmesi, sosyal izolasyon gibi alanlarda bireysel ve toplumsal gelişmenin önünde bir engel olabilmektedir. Bu sebeple çalışmanın yaygın etkisi olarak konu ile ilgili kurumlar ile işbirliği yapılarak bu tür doğal felaketlerde ortaya çıkan bir sorun alanında toplumun bilinçlendirilmesi ve müdahale programlarına kuramsal bilgi oluşturulması amaçlanmaktadır.