ÇELİK K. (Yürütücü), ARAYICI S., ONGUN H., KOYUNCU ÖZYURT Ö., ÇOLAK D., ZARİF ÖZKAN N.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - Devam Ediyor
Anne sütü bebek büyümesinde ve gelişiminde gerekli olan makrobesinler, mikrobesinler ve biyoaktif ajanları içerir. Anne sütünün bebek açısından enfeksiyöz, alerjik ve immunolojik açıdan birçok yararı gösterilmiştir. Preterm bebeklerde de mortalite ile beraber nekrotizan enterokolit, bronkopulmoner displazi, geç başlangıçlı sepsis, prematüre retinopatisi ve yaşamın ilk yıllarında hastane yatışlarında azalma sağlar. Bu faydalarının yanında yaşam boyu devam eden faydaları da mevcuttur (1-3). Doğumdan sonra göğüslerde ilk meydana gelen anne sütüne kolostrum denir. Kolostrum ilk günlerden sonra geçiş sütüne ve son olarakta olgun süte dönüşür. Olgun anne sütüne göre kolostrum daha fazla oranda lenfoid dokular üzerinde immünomodülatör etkileri olan sitokinler, antimikrobiyal peptidler ve proteinler, hormonlar, hücresel bağışıklık bileşenleri ve diğer biyolojik maddeleri içerir (3,4). Ağır preterm bebekler yaşamlarının ilk günlerinde intestinal immaturiteye bağlı beslenemezler. Bu nedenle preterm bebekler yaşamlarının ilk günlerinde beslenememe, orogastrik sondaya yapışma gibi nedenlerden dolayı çoğunlukla immunmodülatör ve antimikrobiyal etkinliği yüksek olan kolostrumdan mahrum kalırlar. Bu nedenle ağız içine uygulanan kolostrumun beslenme amaçlı uygulanmasından ziyade lokal immun sistemi uyarıcı etkileri, oligosakkaritler aracılığıyıla prebiyotik etkisi, sekretuar IgA ile patojen mikroorganizmaların tutunmasını engelleme gibi olumlu etkilerinden faydalanmak amaçlanır (4). Tüm bu etkilerinden dolayı oral kolostrum uygulamasının nekrotizan enterokolit riskini azalttığı, tam enteral beslenmeye geçişi hızlandırdığı, klinik sepsis insidansını azalttığı bazı çalışmalarda gösterilmiştir (4,9). Ayrıca anne sütü ile bazı faydalı bakterilerin bebeğe geçişi gösterilmiştir (5,6). Prematüre bebeklerde nekrotizan enterokolit gelişiminde rol oynayan faktörler arasında intestinal immaturite ve intestinal disbiyozis yer almaktadır. Belirli bir patojenden ziyade patojenik mikroorganizmalara bağlı gelişen sekonder enflamasyon hastalık patogenezinde rol alır (7,8). Ancak oral kolostrum uygulamasının fekal mikrobiyata üzerine etkinliğini gösteren çalışma yoktur. Bu çalışmada hipotezimiz oral kolostrum uygulamasının fekal mikrobiyatada faydalı bakterileri artıracağı ve mikrobiyata üzerine etkili diğer faktörlere rağmen bu etkisinin taburculuğa kadar da devam ettiğidir. Bu amaçla oral kolostrum ile ağız bakımı uygulanan 26 prematüre bebek ile uygulanmayan 26 bebek barsak mikrobiyatası açısından incelenecektir. Oral kolostrum 7 gün boyunca 3 saatte bir 0.2 ml olacak şekilde ağız içine uygulanacaktır. Bebeklerden 3 farklı zamanda (ilk mekonyum, 7-10 gün ve taburculukta) fekal mikrobiyata çalışılacaktır. Fekal mikrobiyata özellikle mikroorganizmaların çeşitlilik ve sayı açısından incelenecek olup bunun klinik sonuçlarla da ilişkisi araştırılacaktır