Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çiftçi Z. Z. (Yürütücü), Çakıroğlu E., Karamete B. B., Çetin Tuncer N.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2025 - 2026
Diş çürüğü bakterilerin karbonhidratları fermente etmesi sonucu açığa çıkardıkları asitlerin diş sert dokularında neden olduğu yıkım olarak tanımlanır. Geleneksel yaklaşımda, çürük nedeniyle oluşan madde kaybının restoratif materyaller kullanılarak tedavi edilmesi amaçlanmaktadır. Bu yaklaşımın kooperasyon gerektirmesi, uzun aşamalar içermesi, maliyetli olması, çok fazla doku yıkımına sebep olması gibi nedenlerle, çocuk hastalarda dişten madde kaldırılmasına gerek olmayan, remineralizasyon sağlanmasının amaçlandığı, manipülasyonu kolay olan minimal invaziv diş hekimliği uygulamaları günümüzde daha popüler hale gelmiştir.
Bu uygulamalardan biri Atravmatik Restoratif Tedavidir (ART). ART, el aletleri ile çürüğün temizlenip, cam iyonomer ile restorasyonun tamamlanmasıdır. Cam iyonomer simanlar (CİS), flor salan ve flor depolama özelliği olan restoratif materyallerdir. CİS’lerden tükürüğe geçen florür kritik ph değerinde floroapatite dönüşür ve remineralizasyon süreci başlar. Remineralizasyon süresince, yeni oluşan kristaller çürüğe karşı daha dayanıklı, sert bir yapı oluştururlar.
Koruyucu diş hekimliği uygulamalarından bir diğeri topikal florür uygulamalarıdır. Florür, daha çok başlangıç düzeyindeki, kavitasyon oluşmamış mine çürüğü lezyonların durdurulmasında ya da çürük oluşumunun önlenmesinde etkilidir. Yakın geçmişte koruyucu diş hekimliği uygulamaları arasında yerini alan bir diğer tedavi yöntemi ise çürükleri durdurma ve yeni lezyon oluşumunu engelleme özelliği olan Gümüş Diamin Florür (GDF) uygulamalarıdır. GDF’nin çok küçük ve kooperasyon kurulamayan çocuklarda çürük tedavisinde kullanılabilmesi avantaj oluşturmaktadır. GDF uygulaması çürük lezyonunun ilerlemesini durdurabilmekte ancak dişlerin restore edilmediği bir yaklaşım olduğu için diş formunu veya çiğneme fonksiyonunu geri getirememektedir. Bu fonksiyonların sağlanabilmesi amacıyla Gümüş Modifiyeli Atravmatik Restoratif Tedavi [Silver Modified Atraumatic Restorative Treatment (SMART)] yöntemi geliştirilmiştir. Bu yeni yöntem sayesinde GDF’nin antibakteriyel ve remineralizasyon sağlama etkinliğinden yararlanılırken, CİS ile restorasyon tamamlanır, ayrıca CİS’in biyouyumluluğu ve flor salınımından da yararlanılmaktadır. Böylece yöntemin sadece çürüğü durdurmakla kalmadığı, aynı zamanda pulpa canlılığını korurken daha iyi remineralizasyon sağladığı da bildirilmiştir.
Literatür incelendiğinde daha önce daimi dişlerde, GDF nin kullanıldığı ve uygulama sonrası dentin yüzey özelliklerinin incelendiği çalışmalar yapılmış olsa da süt dişlerinin kullanıldığı sınırlı sayıda çalışma olduğu görülmektedir. Çalışmamızda, yapay çürük lezyonları oluşturulmuş süt dişi dentin yüzeyi üzerine uygulanacak GDF, CİS ve GDF+CİS (SMART yöntemi) materyallerin; pH siklusu altında dentin yüzey sertliği ve mineral densitesindeki değişimin incelenmesi amaçlanmaktadır.