Akademik Veri Yönetim Sistemi
Eravşar O. (Yürütücü), Doğan Ş., Balogh C., Avşar L., Yıldırım K., Durmuş İ., et al.
Diğer Uluslararası Fon Programları, 2024 - 2026
Türk uygarlığının doğuşundan günümüze kadar ortaya koyduklarıyla dünya kültür tarihine zengin katkıları olmuştur. Bu katkıların boyutlarının çok yönlü olarak araştırılması uygarlıklar bazında yapılmamıştır. Bazı yapılan tekil araştırmalar ise uygarlıkları başka kültürlerle ilişkilendirerek başlangıçtan itibaren Türklere ait olan mimari ve sanatları yok saymışlar ya da görmezden gelmişlerdir. Bu araştırmanın ana amacı tarihi bir sorumluluk ortaya konularak Türk Kültürünün başlangıcından günümüze kadar ürettiği değerleri ortaya çıkarmak ve bunları bilimsel bir yayın ile bir anlamda belgelemektir.
Araştırmanın konu sınırının çerçevesini Türk uygarlığının ortaya çıktığı MÖ .9. yy daki Afanasieva ve Andoronova kültürlerinden başlatılarak günümüze kadar taşımaktır. Buradaki amaç yukarıda da açıklandığı üzere Türk uygarlığının izlerinin bir anlamda tarihi yolculuk süreci içinde takip edilmesi ve taşınmasıdır. Bu takip Orta Asya bozkırlarında, Altaylar’da başlayacak batıda Balkanları da içine alacak şekilde geniş bir coğrafyayı kapsayacaktır. Kapsam olarak Ortaasya devletlerinin tamamı bu proje içinde yer almaktadır.
Projede işlenecek olan malzemeler ülkelerdeki mimari eserler ve müzelerinde bulunan farklı dönemlerin eserlerinin Türk Kültürü ile olan bağlantısı sağlanacak ve bu kapsamda anlamlandırılması sağlanacaktır.
Binlerce yıllık Türk Kültürünün izlerini ortaya çıkararak günümüze gelene kadar ortaya koydukları değerleri göstermektir. Bu değerlerin ifade ettiği anlamalar Türk Kültürünün temelini oluşturmaktadır. Proje özünde Türklere ait olan değerleri bir anlamda evrensel değerler olarak ön plana çıkarmayı hedeflemektedir. Türk kültürünün evrensel anlamda dünyada kapladığı alan ve bu çerçeve içinde kültürün değerlerinin dünya kültürüne olan katkısının ortaya konulması da hedeflenmektedir.
1-Neden Türk Kültürü 1000 yıllık süreç içinde değişmedi? Türk Kültürünü oluşturan değerler nelerdir? Bu değerlerin bir birileriyle olan ilişkileri nasıl olmuştur?
2-Uygarlık tarihinin merkezinde yazı bulunur. İlk yazılı kaynakların MÖ. 3000 yılına gitmesine karşılık, ilk Türkçe Yazılı belgelerin MS 700 lerde olması düşündürücüdür. Türklerin yazılı kültürünün kökenleri ne kadar eskiye dayanmaktadır. Bu kültürün temellerinin ortaya çıkarılarak, Türk Kültürünün dünya kültürüne yaptığı önemli katkılar gösterilecektir. Böylelikle batıda gelişen Türklerin kendi kültürlerinin olmadığı hipotezi bir anlamda karşılığını bulacaktır.
3-Türk Kültürünün gelişim aşamalarının nedenleri ve nasılları üzerinde yoğunlaşmak bu projenin bir diğer amacını oluşturmaktadır. Böylelikle Türklerin ortaya çıktıkları andan itibaren kültürel belleklerini şekillendirirken karşılaştıkları ve içlerine aldıkları değerleri nasıl içsel bir şekle dönüştürdükleri, onlara kattıkları değerler ile evrensel kültürün bir parçası haline getirdikleri ve bunu yaparken de dünyanın diğer kültürleri olan etkileşimleri gösterilecektir.
4-Projenin hedefleri arasında bilinen tarihten başlayarak Türk kültürüne ait somut kültürel değerlerin tespit edilerek gösterilmesi ve bunlar hakkında bilgilerin kültürel katkı anlamında değerlendirilmesi de bulunmaktadır. Değerlendirmeler her bir uygarlık için ayrı ayrı yapılacak Türklerin Kültürel gelişiminin bu eserler bağlamında ifade ettiği anlamlar gösterilecektir.
5-Araştırma kapsamında orta asya ya ortaçağlardan beri yapılan seyahatlere bağlı olarak ortaya çıkarılan kültürel değerlerin neler olduğu bunlardan elde edilecek bilgilerle bir değerlendirme yapılacaktır. Göktürk Anıtlarının keşfedilmesinden bu yana orta asyaya gerçekleştirilen araştırma seyahatlerinde ortaya konulan bilgiler bu güne kadar katıksız olarak değerlendirilmemiştir. Bu bilgilerin değerlendirilmesiyle yapılan seyahatler ve elde edilen bilgilerin Türklerle ilişkili olmasına karşılık farklı uygarlıklara aitmiş gibi gösterilmesi sebebiyle bu eserlerin üzerinden 100 uıl geçmesine karşılık ihmal edilmiştir. Bu kapsamda projenin bileşenleri değerlendirilecektir.