Peri-implantif dönem fare endometriyumunda FoxO1, FoxO3 ve FoxO4 transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonlarının ve rollerinin araştırılması


TÜBİTAK Projesi, 2015 - 2018

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Nisan 2015
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2018

Proje Özeti

Sağlıklı gebelik oluşumunda oosit, sperm ve embriyo kalitesinin yanı sıra, endometriyum yatağının uygunluğu en önemli unsurlardandır. Günümüzde tüp bebek tedavilerinde implantasyon başarısızlığının yaklaşık 2/3’ünden uygunsuz uterin reseptivite sorumlu tutulmaktadır. Uterus endometriyumuna, pre-implantif gelişimini sağlıklı bir şekilde tamamlamış embriyo ancak reseptif hale geldiği zaman implante olabilmektedir ve progesteron, endometriyal reseptif dönemin oluşumundaki kritik hormondur. Transkripsiyonel gen aktivasyonu görevlerini nükleusta gerçekleştiren ve aktiviteleri PI3K/Akt sinyal yolağı tarafından düzenlen FoxO transkripsiyon faktörlerinin; apoptozun düzenlenmesi, oksidatif strese karşı dayanıklılık, DNA tamiri ve hücresel farklanma gibi pek çok farklı süreçlerdeki rollerinden dolayı son yıllarda üreme sisteminde desidualizasyon sürecinde de progesteron bağımlı olarak rol aldıkları in vitro çalışmalar sonucunda gösterilmektedir. Desidualizasyon sürecinde Akt aktivasyonunun bozulması FoxO1’in endometriyum hücre nükleuslarında birikimine ve progesteronun etkisinin artmasına neden olur. Bununla birlikte HOXA10’nun ekspresyonu endometriyal reseptivite için gereklidir. Uterus reseptivitesi ile ilişkilendirilmiş en iyi endometriyal belirteçlerden bir tanesi de αγβ3 integrin olup, hız kısıtlayıcı basamağı β3 alt birimi HOXA10 geni tarafından regüle edilir. Tüm bunların yanı sıra FoxO1 ve HOXA10 birlikte çalışarak yine endometriyal reseptivite belirteçlerinden birisi olan insülin benzeri büyüme faktörü baylayıcı protein-1 (IGFBP-1)’in promotor aktivitesini uyarırlar. Tüm bu yeni bilgilere rağmen peri-implantif dönemde in vivo koşullarda FoxO’ların ekspresyonları ve rolleri hakkında literatür bilgisi eksiktir. ilginç olarak FoxO1’in gebeliğin 5. gününde uterusun reseptif olduğu implantasyon zamanı endometriyum epitelinde ve bezlerde nükleer ekspresyonu, FoxO3’ün gebeliğin 6. gününde sekonder desidualizasyon bölgesinde yoğun sitoplazmik ve nükleer ekspresyonu ve FoxO4’ün yine gebeliğin 6. gününde primer desidualizasyon bölgesinde yoğun sitoplazmik ve nükleer ekspresyonu gözlemlenmiştir. Ön çalışmamızın bulgularına dayanarakFoxO’ların peri-implantasyon sürecinde, uterus reseptivitesinde, implantasyon ve desidualizasyonda önemli rollerinin olabileceğini düşünmekteyiz. Tüm bu literatür bilgileri ve yaptığımız ön çalışma ışığında önerilen bu projede, FoxO1, FoxO3 ve FoxO4 genlerinin; i) in vivo siRNA transfeksiyonu ile sessizleştirilmesi, ii) biyonötralizasyon (fonksiyonel bloklama) yöntemi ile in vivo olarak protein düzeyinde bloklanması, iii) gecikmiş implantasyon ve aktivasyon modeli ile progesteron-östrojen bağımlı/bağımsız; yalancı gebelik ve yapay desidualizasyon modelleri ile de blastosist bağımlı/bağımsız olarak bu transkripsiyon faktörlerinin rollerinin araştırılması amaçlanmaktadır. Bu amaçla fare peri-implantif dönemde endometriyumda FoxO1, FoxO3 ve FoxO4 transkripsiyon faktörlerinin rolleri ve HOXA10, αγβ3 integrin, IGFBP-1 ile ilişkisinin araştırılması için RNA düzeyinde; PZR ve q-PZR, protein düzeyinde; immünohistokimya ve Western blot teknikleri kullanılacaktır. Bu projeden elde edilecek sonuçlar, hem normal gebelik ve implantasyondaki FoxO’ların rollerinin belirlenmesine hem de klinikteki tekrarlayan gebelik kayıpları ve implantasyon bozukluklarının olası nedenlerine ışık tutarak tüp bebek tedavi süreçlerine de katkı sağlayacaktır